Ημερησία Διαταγή Αλ. Παπάγου

    "Αναλαμβάνων την αρχηγίαν του Στρατού καλώ τους αξιωματικούς και οπλίτας του Ελληνικού Στρατού εις την εκτέλεσιν του υψίστου προς την Πατρίδα καθήκοντος με την μεγαλυτέραν αυταπάρνησιν και σταθερότητα. Ουδείς πρέπει να υστερήση. Η υπόθεσις του αγώνος τον οποίον μας επέβαλεν ο αχαλίνωτος Ιμπεριαλισμός μιας Μεγάλης Δυνάμεως, η οποία ουδέν είχε ποτέ να φοβηθή από ημάς, είναι η δικαιοτέρα υπόθεσις την οποίαν είναι δυνατόν να υπερασπισθή ένας Στρατός. Πρόκειται περί αγώνος υπάρξεως. Θα πολεμήσωμεν με πείσμα, με αδάμαστον εγκαρτέρησιν, με αμείωτον μέχρι τελευταίας πνοής ενεργητικότητα.
    Έχω ακράδαντον την πεποίθησιν ότι ο Ελληνικός Στρατός θα γράψει νέας λαμπράς σελίδας εις την ένδοξον ιστορίαν του Έθνους.
    Μην αμφιβάλλετε ότι τελικώς θα επικρατήσωμεν, με την βοήθειαν και την ευλογίαν του Θεού και τας ευχάς του Έθνους. Έλληνες αξιωματικοί και οπλίται φανήτε ήρωες."

Τα μετόπισθεν στον αγώνα:
Η διαμαρτυρία των Ελλήνων διανοουμένων

    "Είναι δύο εβδομάδες τώρα, που ένα τελεσίγραφο μοναδικό στα διπλωματικά χρονικά των Αθηνών για το περιεχόμενον, την ώρα και τον τρόπο που το παρουσίασεν η Ιταλία κάλεσε την Ελλάδα να της παραδώση τα εδάφη της, να αρνηθή την ελευθερία της και να κατασπιλώση την τιμή της.
    Οι Έλληνες δώσαμε στην ιταμή αυτή αξίωσι της φασιστικής βίας, την απάντησι που επέβαλαν τριών χιλιάδων ετών [σημ. Φ.Μ.: και πλέον] παραδόσεις, χαραγμένες βαθειά στην ψυχή μας, αλλά και γραμμένες στην τελευταία γωνιά της ιερής γης με το αίμα των μεγαλυτέρων ηρώων της ανθρωπίνης ιστορίας. Και αυτή τη στιγμή κοντά στο ρεύμα του Θυάμιδος και στις χιονισμένες πλαγιές της Πίνδου και των Μακεδονικών βουνών πολεμούμε, τις περισσότερες φορές με τη λόγχη, αποφασισμένοι να νικήσουμε ή να αποθάνουμε μέχρις ενός.
    Σ' αυτό τον άνισο σκληρότατο αλλά πεισματώδη αγώνα, που κάνει τον λυσσασμένο επιδρομέα να ξεσπάζη κατά των γυναικών, των γερόντων και των παιδιών, να καίη, να σκοτώνη, να ακρωτηριάζη, να διαμελίζη τους πληθυσμούς στις ανοχύρωτες και άμαχες πόλεις μας και στα ειρηνικά χωριά μας, έχουμε το αίσθημα ότι δεν υπερασπιζόμαστε δική μας μόνον υπόθεσι: Ότι αγωνιζόμεθα για την σωτηρία όλων εκείνων των Υψηλών αξιών που αποτελούν τον πνευματικό και ηθικό πολιτισμό, την πολύτιμη παρακαταθήκη που κληροδότησαν στην ανθρωπότητα οι δοξασμένοι πρόγονοι και που σήμερα βλέπουμε να απειλούνται από το κύμα της βαρβαρότητος και της βίας. Ακριβώς αυτό το αίσθημα εμπνέει το θάρρος σε μας τους Έλληνες διανοουμένους, τους ανθρώπους του πνεύματος και της τέχνης, ν' απευθυνθούμε στους αδελφούς μας όλου του Κόσμου για να ζητήσουμε όχι την υλική αλλά την ηθική βοήθειά τους. Ζητούμε την εισφορά των ψυχών, την επανάστασι των συνειδήσεων, το κήρυγμα, την άμεση επίδρασι, παντού όπου είναι δυνατόν, την άγρυπνη παρακολούθησι και την ενέργεια για ένα καινούργιο πνευματικό Μαραθώνα που θα απαλλάξη τα δυναστευόμενα Έθνη από τη φοβέρα της πιο μαύρης σκλαβιάς που γνώρισε ως τώρα ο κόσμος.

Κωστής Παλαμάς, Σπύρος Μελάς, Άγγελος Σικελιανός, Γεώργιος Δροσίνης, Σωτήρης Σκίπης, Δημήτριος Μητρόπουλος, Κ. Δημητριάδης, Νικόλαος Βέης, Κ. Παρθένης, Ιωάννης Γρυπάρης, Γιάννης Βλαχογίαννης, Στρατής Μυριβήλης, Κώστας Ουράνης, Μιλτιάδης Μαλακάσης, Γρηγόριος Ξενόπουλος, Αλέξανδρος Φιλαδελφεύς, Αρίστος Καμπάνης.

Εφημερίδα "Νέα Ελλάς", 10 Νοεμβρίου 1940

Ἀρχὴ  σοφίας φόβος Κυρίου

Γράφει η Αθανασία Μαυρομμάτη.

      Ἔφτασα ξέπνοη στὸ συνεδριακὸ χῶρο. Παρὰ ταῦτα, προσπάθησα νὰ   κρατηθῶ καὶ νὰ ἐπιδείξω ἕνα προσωπεῖο χαρᾶς καὶ συναδελφικῆς οἰκειότητας. Πάντα μὲ κούραζαν τὰ συνέδρια, σ’ αὐτὸ ὅμως πήγαινα μὲ εἰλικρινές ἐνδιαφέρον. Εἶχα ἀνάγκη ν’ ἀκούσω δυό λόγια παρηγοριᾶς, ἔτσι τὸ ἐξελάμβανα. Τὸ παραμικρὸ θά’ταν πολύ γιὰ μένα ποὺ παράπαια ἀταλάντευτα ἀνάμεσα στὴν ἀνάγκη τῆς καθημερινῆς διδασκαλίας καὶ τὸ ὄνειρο τῆς προσωπικῆς πραγμάτωσης. Ἔτσι εἶχαν τὰ πράγματα Σάββατο πρωΐ κι ἔξω ἔκανε κρύο, μῆνας Μάρτης.

     Δυὸ  γυναῖκες φάνηκε νὰ χάρηκαν ποὺ τὶς χαιρέτησα σὰν νὰ τὶς γνώριζα. Μπήκαμε σὲ μιὰ αἴθουσα παλιᾶς δόξας, μεγάλη, πολὺ καλὰ διατηρημένη, ποὺ σοῦ ἐνέπνεε τὸν σεβασμό. «Ἀρχὴ σοφίας φόβος Κυρίου», διάβασα σὲ μιὰ παλιὰ ἐπιγραφὴ πίσω ἀπὸ τοὺς ὁμιλητές. Ὅσο γιὰ τὸν διοργανωτή, ἔμοιαζε πολὺ εὐτυχισμένος καὶ πολὺ σύμφωνος μ’ αὐτό τὸ ρητό. Αὐτὸ φάνηκε ὅταν παρουσίασε τὸν δεσπότη τῆς περιοχῆς ποὺ εὐλόγησε τὶς ἐργασίες τοῦ συνεδρίου. Χάρηκα ποὺ εἶδα τὸν Δεσπότη μὲ τὸ μαῦρο ράσο καὶ τὴν ποιμαντορικὴ ράβδο ν’ ἀνεβαίνει στὸ βῆμα. Ἦταν ἕνας ἁπλὸς Δεσπότης, μὲ ἒντονα μάτια, μακριὰ λευκὴ γενειάδα, καθαρὴ καὶ ἁπαλὴ φωνή. Εἶπε δυὸ λόγια ἀκριβείας καὶ κάθισε.

   Ὕστερα ἄρχισε τὸ συνέδριο. Ἕνας ἕνας οἱ ὁμιλητὲς ξεδίπλωσαν τὸ δικό τους μίτο τῆς Ἀριάδνης, ὁ καθένας μὲ τὴ δική του σύλληψη, τὶς δικές του «εὐλογίες», τὰ δικά του φάλτσα. Μετὰ εἶχε καὶ συζήτηση, ὅπου ἡ πιὸ ἐπώδυνη στιγμὴ ἦταν ἡ ἄνοδος στὸ βῆμα μιᾶς κυρίας μὲ βαμμένα μαλλιὰ ποὺ φαινόταν πνιγμένη σὲ λογισμοὺς ἐπιστημονικούς. Δὲν μοῦ ἒδινε χαρὰ ἡ παρουσία της κι ἄς εἶχε τόσο χαρμόσυνο ὄνομα. «Κάτι ἀνάλογο συμβαίνει μᾶλλον καὶ μὲ σένα», μὲ προειδοποίησε ἡ φωνὴ τῆς συνειδήσεώς μου καὶ λούφαξα.

   Μὴ νομίσει κανεὶς ποὺ δὲν ἀντιμετώπισα τὸ συνέδριο μὲ καλὸ λογισμό. Ἴσα ἴσα ἄλλαξα δέκα φορές θέση γιὰ νά’μαι σὲ θέση νὰ ἐπωφεληθῶ ἀπὸ κάθε διαφάνεια, κάθε ὑποσημείωση, κάθε ἀτάκα, κάθε ἔκφραση τοῦ ὁμιλητῆ. Τὸ ἄβατον τοῦ φιλολογικοῦ ἰδεώδους ἔμοιαζε ἑφτασφράγιστο κι ὁ καθένας ἀπὸ αὐτούς τοὺς ὁμιλητὲς ἔδειχνε νὰ κατέχει ἕνα μικρό κομμάτι τῆς συνταγῆς γιὰ τὸ ἀντικλείδι. Καὶ καλῇ τῇ θελήσει βρισκόταν ἐκεῖ νὰ τὸ μεταδώσει σ’ἐμᾶς τοὺς λοιποὺς. Ἔτσι ἤ πολὺ πιὸ ταπεινά.

   Ὅπως καὶ νά’χει τὸ πρᾶγμα, ἐγὼ συνέχιζα νὰ μαζεύω κομματάκια, νὰ τὰ φυλάγω στὴν καρδιά ἢ στὸ μπλὸκ μου, ἀνάλογα. Κάποια στιγμή μᾶς εἶπαν γιὰ καφὲ καὶ μετὰ γιὰ φαγητό. Δὲν ἤξερα κανέναν. Νεοφερμένη στὴν περιοχή. Πῆγα νὰ φάω ἔξω, μπᾶς καὶ βρῶ τίποτα σαρακοστιανό. Γύρισα πίσω βιαστική πλὴν χορτάτη.

    Τὴ θέση τους στὸ βῆμα πῆραν τρεῖς ἄνθρωποι, δυὸ γυναῖκες κι ἕνας ἄντρας μὲ αὐστηρὸ βλέμμα. Εἰδικὰ ἡ μιὰ γυναῖκα ἔδειχνε νά’χει γίνει ὅλη διανόηση. Ἦταν καὶ πολὺ ἀδύνατη. Ξεκίνησε νὰ μιλᾶ ὁ ἄντρας, ἀρκετὰ θυμωμένος ὅπως φαινόταν. Τοῦ πῆραν μᾶς εἶπε τὸ πολὺ καλὸ βιβλίο του καὶ δὲν τὸ ἄφησαν νὰ φτάσει στὰ χέρια τῶν μαθητῶν. Ἦταν βαθιὰ παραπονεμένος. Τοῦ κάνουνε λέει ἀθέμιτο πόλεμο γιατὶ εἶναι ἐπαναστάτης. Τά’ λεγε γρήγορα αὐτὰ καὶ μὲ πολύ ἐπιστημονικὸ λεξιλόγιο. Ἦταν ἀρκετὰ συμπαθὴς ὡς παρουσιαστικό. Χειροκρότησε παρόλα αὐτὰ τὴν εἰσήγηση τῆς διπλανῆς του κυρίας ποὺ φαινόταν ν’ἀγαπᾶ τὸ Βυζάντιο. Μετὰ μίλησε ἡ τρίτη ἀποστεωμένη κυρία. Τά’ λεγε ὅλα χωρὶς κανένα πάθος, δὲν θά’ λεγα ὅμως ἥρεμα. Μᾶλλον χωρὶς ζωὴ ἀπὸ τὴν τόση ἐπιστημοσύνη. Ἴσως προσπαθοῦσε νὰ εἶναι ἀντικειμενική. Κάποια στιγμή, μὲ τὸ ἴδιο χειρουργικὸ ὕφος μᾶς εἶπε πὼς ἐπιτέλους, εἶναι καιρός πιὰ νὰ τὰ πετάξουμε αὐτὰ ἀπὸ πάνω μας, αὐτοὺς τοὺς μύθους ποὺ μᾶς κουράζουν καὶ μᾶς ἐμποδίζουν νὰ πετάξουμε στοὺς ἀνοιχτοὺς ὁρίζοντες. Ποιοὺς ὁρίζοντες; Ποιοὺς μύθους; Ἐκεῖνο τὸ Κρυφὸ Σχολειὸ ἔλεγε καὶ τὸν Εὐαγγελισμὸ τῆς Θεοτόκου, τὴ Διπλὴ Γιορτὴ λέει, καὶ τὴν Ἁγιὰ Λαύρα. Τὴν πειράζουν λέει αὐτά, τὴν ἐξοργίζουν, ἄσε ποὺ εἶναι ἀνορθολογικά, ἔτσι τὸ εἶπε, τῆς φέρνουν τελικὰ ἀσφυξία, ἤδη εἶχε ἀρχίσει νὰ κοκκινίζει τὸ χλωμό της πρόσωπο, νά, ἀκόμα καὶ ὁ κύριος ποὺ μόλις μίλησε, ὁ ἐπαναστάτης, κι αὐτὸς ἔχει συγγράψει μιὰ ἔγκριτη μελέτη ὅπου ξεμπερδεύει ἅπαξ διὰ παντὸς μ’ αὐτά. Μόνο χαζὸς τὰ πιστεύει πιά, κατέληξε ἡ ξανὰ ἀπαθὴς κυρία. Δὲν τό’πε, τὸ φώναζε ὅμως ὁλόκληρη. Ἀλήθεια, χαζὸς καὶ τυφλός. Καὶ πῶς θ’ ἀναζητήσεις ἔτσι τὴν Εὐρώπη, συνέχισε. Πῶς θὰ πετάξεις στοὺς ἀνοιχτοὺς ὁρίζοντες τοῦ ὀρθολογισμοῦ; «Καὶ τοῦ ἰδεολογικοῦ ἀπογαλακτισμοῦ τοῦ μαθήματος», συμπλήρωσε ὁ διπλανός της, ἐμφανῶς παρηγορημένος.

    Κανεὶς δὲ μίλησε. Οὔτε ἐγώ. Μόνο ποὺ σχολίασα κάτι στοὺς πίσω μου εἰσπράττοντας ἕνα μᾶλλον εἰρωνικὸ βλέμμα. Ποιὸς ξέρει. Μπορεῖ νὰ θαμπώθηκαν ἀπὸ τὸ ἀνυπέρβλητο ἐπιστημονικὸ λεξιλόγιο, τὴν ταχύτητα, τὴν ἀπάθεια, τὴν βεβαιότητα. Ναί. Μπορεῖ βέβαια οἱ ὁμιλητὲς νὰ εἶχαν δίκιο. Γιὰ τὸ καλό μας μιλοῦσαν, μᾶς τὸ τόνισαν μάλιστα, μιλοῦσαν γιὰ νὰ μᾶς διαφωτίσουν, νὰ μᾶς ἀπελευθερώσουν ἐμᾶς καὶ τὸ μάθημα καὶ προφανῶς τοὺς μαθητὲς ἀπὸ ἀσυγχώρητα, ἀνορθολογικὰ ὀλισθήματα. Ἀλήθεια, τὶ νὰ τοὺς κάνουμε τοὺς μύθους; Ποῦ νὰ ψάχνουμε τώρα νὰ τοὺς ἐπιβεβαιώνουμε. Μπορεῖ καὶ νὰ μὴν ἔχει πηγές, νὰ στέρεψαν. Ἱστορικὲς ἐννοῶ.  Ἀλλὰ καὶ νά’χει, ποιὸς ἔχει κουράγιο γιὰ τέτοια…

     Βγῆκα ἔξω. Περπάτησα ὥρα στὸν παγωμένο ἀέρα. Εἶχε βραδιάσει. Πολυσύχναστη γειτονιὰ μὲ τὴ γνωστὴ βαβούρα. Στὰ αὐτιὰ καὶ τὴν καρδιὰ μου πάλευαν φωνές. Σταμάτησα νὰ πάρω ἀνάσα. Φαντασίωνα πὼς ἀνέβαινα στὸ βῆμα καὶ μὲ ἀτράνταχτα ἐπιχειρήματα  κονιορτοποιοῦσα τὰ μυθεύματά τους καὶ ἀπεδείκνυα πὼς ὅ,τι ἔλεγαν αὐτοὶ μῦθο ἦταν ἡ ἀλήθεια. Ἡ μόνη ἀλήθεια.

     Μὲ κούραζε ἀφάνταστα μόνο ποὺ τὸ σκεφτόμουν. Δὲν εἶχα τὴ δύναμη. Δὲν ἤξερα τὶ νὰ πῶ. Δὲν ἤμουν κἄν πεισμένη γιὰ τὴν ἀξία τοῦ ἐγχειρήματος. Σταμάτησα σὲ μιὰ σκοτεινὴ πάροδο, κάτω ἀπὸ ἕνα δεντράκι κάπως πιὸ φουντωτό. «Ἐδῶ εἶναι καλὰ», σκέφτηκα. Πάνω ἀπὸ τὶς πολυκατοικίες φαινόταν ὁ σκοτεινὸς οὐρανὸς καὶ μιὰ ὑποψία θολοῦ φεγγαριοῦ. Μοῦ ’ρθε στὰ χείλη τὸ γνωστὸ δημοτικὸ «Φεγγαράκι μου λαμπρὸ φέγγε μου νὰ περπατῶ νὰ πηγαίνω στὸ σχολειὸ νὰ μαθαίνω γράμματα γράμματα σπουδάματα τοῦ Θεοῦ τὰ πράματα». Μὲς τ ’ἄγρια μεσάνυχτα γράμματα καὶ τὸ φεγγαράκι βοηθός. Παράλογα πράματα δηλαδή. Εἶναι δυνατὸν νὰ ἔγιναν τέτοια πράγματα; Παράφρων λαός. Δημοτικὴ παράκρουση. Ὅ,τι ἀπέμεινε δηλαδή. Ἡ ἁγία ἱστορικὴ καὶ σύγχρονη τρέλα. Μιὰ σκέτη σαλότητα. Ἡ ἑπόμενη φαντασίωση θὰ ἦταν ν’ ἀνέβω μὲ κουρέλια στὸ βῆμα καὶ νὰ τραγουδήσω ξανὰ καὶ ξανὰ τὸ «Φεγγαράκι» μὲ τὸν Marx παραμάσχαλα ὡς ἱστορικὴ πηγή.

     Ἔμεινα κι ἄλλο κάτω ἀπὸ τὸ δέντρο τῆς ἄγνωστης ὁδοῦ. Τὸ φεγγαράκι δὲν φαινόταν, εἶχε πάει παραπέρα. Σκεφτόμουν ἕναν τρελὸ καλόγερο, ἕνα Πατροκοσμᾶ. Γύρναγε λέει κι ἔφτιαχνε σχολειά. Τὶ ἱστορικὴ ἀξία νὰ ἔχει ἕνας τέτοιος. Οὔτε αὐτὸν μποροῦσα νὰ τὸν ἐπικαλεστῶ. Οὔτε τὰ παραληρήματα ἑνὸς Μπαρμπα-Γιάννη, οὔτε τὴν ἀγάπη κεινοῦ τοῦ Κολοκοτρώνη κι ὅλων τῶν ἀλλουνῶν γιὰ τὰ θεῖα. Μὲ βάση ἀπομνημονεύματα ἀγραμμάτων θὰ συζητᾶμε; Ντράπηκα καὶ ποὺ τὸ σκέφτηκα. Ἦταν τελικὰ γεγονὸς. Δὲν εἶχα πηγές.

      Πῆγα νὰ φύγω γιατὶ τουρτούριζα, ἀλλὰ κοντοστάθηκα πάλι. Μοῦ ’ρθε στὸ νοῦ ἕνα μοναστήρι βουνίσιο πού’ χα προσκυνήσει πρόσφατα. Στὰ ὑπόγειά του εἶχε ἕνα χῶρο πού’ τανε λέει τὸ Κρυφὸ σχολειὸ τῆς περιοχῆς. Ἦταν ἕνα φοβερὸ πρᾶγμα. Κυρίως ἡ ἀτμόσφαιρα. Κάτι ποὺ δὲν περιγράφεται. Τὸ παρελθὸν ἀτόφιο μπροστά σου, φρικτὰ ὑπαρκτὸ γύρω σου, μέσα σου. Ἦταν βίωμα, καὶ βίωμα μοναδικό. Ἔξω, τὸ μοναστήρι εἶχε πολλὲς πηγὲς ποὺ δρόσιζαν τὸν τόπο. Ὄχι ὅμως ἀπ’ αὐτὲς ποὺ ἤθελα τώρα ἐγώ…

      Γύρισα σέρνοντας τὰ βήματα στὸ συνέδριο. Τέλειωνε. Φεύγοντας, μᾶς ἔδωσαν ἀπὸ ἕνα βιβλίο τοῦ ἐπιστήμονα ἐπαναστάτη ἢ ἐπαναστάτη ἐπιστήμονα. Φτάνοντας σπίτι τὸ φυλλομέτρησα. Κάπου μιλοῦσε γιὰ τὸν ἀνορθολογισμὸ τοῦ Ντοστογιέφσκι καὶ τὴν πίστη του ποὺ  ἦταν μᾶλλον ἕνα ψέμα γιατὶ δὲν μποροῦσε λέει ν’ ἀντέξει τὸ τίμημα τῆς ἐπαναστατικότητας. Κοίταξα τὸ ἡμερολόγιο. Ἁγίου Θεοδώρου τοῦ Τήρωνος. Τὸ θαῦμα τῶν κολλύβων. Fjodor Michailowitsch Dostoijewski…Σήμερα λοιπὸν γιόρταζε κι εἶναι καὶ τῶν ψυχῶν…

       Πῆγα ν’ ἀνάψω τὸ τζάκι. Ἔχω ἕνα τζακάκι κληρονομιὰ ἀπὸ τὸν πατέρα μου. Οἱ φλόγες ξεπετάχτηκαν, τοὺς ἔριχνα λιόκλαδα καὶ μικρά δαδάκια, νὰ τὶς ταΐσω. Τὸ φχαριστιόμουνα. Τὶς κοίταγα καὶ μοῦ’ ρχόντουσαν ἐκεῖνα τὰ σκιερὰ βουνὰ, οἱ πηγὲς, οἱ στοὲς,  οἱ καλόγεροι. Ὕστερα εἶδα ἐκεῖνο τὸ  Ἀρχὴ σοφίας φόβος Κυρίου πίσω ἀπὸ τὴ ράχη τοῦ ὁμιλητῆ. Ὕστερα τὸν τάφο τοῦ καλόγερου πού’ χαν θάψει στὴν κατακόμβη, δίπλα στὸ Κρυφὸ Σχολειό. Ἦταν ἕνας τάφος ποὺ μοῦ ’φτανε σχεδὸν ὡς τὸ στῆθος, σκεπασμένος μὲ βοτσαλάκια. Σοῦ ’δινε μιὰ ἀνεξήγητη εἰρήνη.

       Οἱ φλόγες ἔτρεμαν. Μοῦ’ ρθε νὰ κόψω τὴ σελίδα ποὺ σφαγίαζε τὸν  Fjodor καὶ νὰ τὴν ρίξω προσάναμμα, ὅμως κάτι τέτοιο θὰ θύμιζε ἀσύγγνωστα ναζισμό. Κι ἐγὼ ἔνιωθα μόνο θλίψη.

       Παρ’ ὅλα αὐτὰ ἔκοψα κι ἄλλα κλαδάκια καὶ τά’ριξα. Νὰ μὴ σβήσει ἡ φωτιά.

http://www.antibaro.gr/article/17211

«Χρόνος καὶ οἰκογένεια: ὁ χρόνος ὡς «καιρὸς εὐπρόσδεκτος» γιὰ τὴν ἀγωγὴ τῶν παιδιῶν».

Καλή σας μέρα,

Νὰ εὐχηθῶ σὲ ὅλους καλὴ καὶ εὐλογημένη νέα χρονιὰ καὶ χρόνια πολλά, τόσα ὥστε νὰ συνεχίζονται στὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ!

 Θὰ ἤθελα νὰ εὐχαριστήσω θερμά τους πατέρες, τὸν πατέρα Ἀθανάσιο καὶ τὸν πατέρα Ἀρσένιο γιὰ τὴν εὐκαιρία τῆς ἐπικοινωνίας ποὺ μᾶς δίνουν καὶ γιὰ τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ἐμπιστοσύνη τους. Τὰ λίγα λόγια ποὺ θὰ πῶ στοχεύουν κυρίως στὴν προσωπική μου ἀφύπνιση ποὺ τὴν ἔχω πολλὴ ἀνάγκη, ἀλλὰ καὶ στὴν προσφορὰ μιᾶς ἀφορμῆς συζήτησης καὶ μοιράσματος ὅλων μας.

Τὸ θέμα ποὺ θὰ συζητήσουμε σήμερα ἐπιγράφεται: «Χρόνος καὶ οἰκογένεια: ὁ χρόνος ὡς «καιρὸς εὐπρόσδεκτος» γιὰ τὴν ἀγωγὴ τῶν παιδιῶν». Ἔχει λοιπὸν τὸ θέμα μας, ὅπως εἶναι εὔλογο στὴν ἀρχὴ μιᾶς νέας χρονιᾶς, σχέση μὲ τὸν χρόνο. Πρόκειται βέβαια γιὰ ἕνα ἀρκετὰ γενικὸ καὶ εὐρὺ θέμα, γι’ αὐτὸ καὶ γενικὲς θὰ εἶναι καὶ οἱ ἐπισημάνσεις μας, ὡς ἐρεθίσματα περισσότερο σκέψης καὶ συζήτησης.

Ὁ χρόνος εἶναι ἡ μία βασικὴ παράμετρος ἐν τῇ ὁποίᾳ ὑπάρχει ὁ ἄνθρωπος καὶ ἡ δημιουργία ἐν γένει. Χῶρος καὶ χρόνος, ὁ γνωστὸς χωρόχρονος, εἶναι τὸ πλαίσιο θὰ λέγαμε μέσα στὸ ὁποῖο ἐκτυλίσσονται ὅλα ὅσα ἀφοροῦν τὰ πλάσματα τοῦ Θεοῦ, ἡ «συνθήκη» τοῦ κτιστοῦ. Ὁ μόνος ποὺ ὑπάρχει ἐκτὸς χρόνου –καὶ χώρου βέβαια- εἶναι ὁ Θεὸς ποὺ εἶναι ἄχρονος καὶ ἄκτιστος. Ἐμεῖς, τὰ δημιουργήματά του, ὑπάρχουμε ἐν χρόνω καὶ καλούμεθα κατὰ χάριν νὰ μετάσχουμε τῶν θείων ἐνεργειῶν καὶ νὰ περάσουμε ἀπὸ τὸ κατ’ εἰκόνα στὸ καθ’ ὁμοίωσιν, στὴν αἰωνιότητα, στὴν βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Ὁ Κύριος, στὸ εὐαγγέλιό του, μιλᾶ συχνὰ γιὰ τὸν χρόνο. Μᾶς καλεῖ νὰ γινόμαστε ἕτοιμοι(«Γίνεσθε ἕτοιμοι») ἀνὰ πάσαν στιγμή, διότι δὲν γνωρίζουμε τὴν ὥρα κατὰ τὴν ὁποία θὰ ἔλθει ὁ Κύριος. Μᾶς καλεῖ δηλαδὴ σὲ νήψη , σὲ διαρκῆ μνήμη θανάτου, σὲ ἐσχατολογικὴ ἐγρήγορση.Μᾶς καλεῖ σὲ μιὰ ζωὴ ποὺ δὲν μεριμνᾶ ἐπὶ τὴν ἐπιούσαν, ποὺ ἐπικεντρώνεται στὸ σήμερα χωρὶς νὰ καταβάλλεται ἀπὸ ἐξαντλητικὲς μέριμνες γιὰ τὸ μέλλον, τὸ ὁποῖο ἐμπιστευόμαστε στὴν ἀγάπη καὶ τὴν πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Ἡ Ἐκκλησία εὐλογεῖ τὸν νέον ἐνιαυτόν, τὴν καινούρια χρονιὰ δηλαδή, ἔχοντας βεβαίως τὸ ἐκκλησιαστικὸ ἔτος, τὴν Ἴνδικτο, ἡ ὁποία ξεκινᾶ τὴν 1η Σεπτεμβρίου. Δὲν παύει ὅμως νὰ εὐλογεῖ καὶ τὴν θύραθεν, τὴν κοσμικὴ Πρωτοχρονιά, μὲ τὶς ἀπαράμιλλες εὐχές της, ἀντιμετωπίζοντας σὲ κάθε περίπτωση τὸν χρόνο ὡς ἕνα νέο κεφάλαιο τῆς δωρεᾶς τοῦ Θεοῦ, ὡς μιὰ ἀκόμα  εὐλογία τῆς ἀγάπης Του πρὸς τὸν ἄνθρωπο. Καὶ βεβαίως, ὡς μιὰ μεγάλη εὐκαιρία γιὰ τὸν τελευταῖο νὰ «ἐξαγορασθῇ τὸν καιρόν», νὰ ἀξιοποιήσει αὐτὸ τὸ νέο κεφάλαιο τοῦ θείου ἐλέους, αὐτὴ τὴν μεγάλη εὐκαιρία, γιὰ νὰ ἐπιτύχει τὸν σκοπὸ τῆς ζωῆς του, τὴν ἁγιότητα, τὴν ἕνωση μὲ τὸν Θεό.

«Ἰδοὺ νῦν καιρὸς εὐπρόσδεκτος, ἰδοὺ νῦν ἡμέρα σωτηρίας». Ὁ νέος χρόνος ὡς καιρός, ὡς τάλαντον, ὡς εὐκαιρία ἀγώνα.

Ὁ ἀγώνας μας τὴν νέα χρονιά, ὁ ἐν χρόνω ἀγώνας τοῦ ἀνθρώπου λειτουργεῖ σὲ τρία ἐπίπεδα: στὸ ἐπίπεδό της σχέσης του μὲ τὸν Θεό, τῆς σχέσης του μὲ τὸν ἑαυτό του, τῆς σχέσης του μὲ τὸν συνάνθρωπο. Καὶ εἶναι φυσικὸς αὐτὸς ὁ προσανατολισμὸς στὴν σχέση, ἐφόσον ὁ ἄνθρωπος εἶναι πρόσωπο, γεγονὸς σχέσης καὶ ὄχι ἄ-τομο, ἄσχετη, ἀποκομμένη ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὀντότητα. Καὶ ἡ σχέση αὐτὴ μὲ τὸν Θεό, τὸν ἑαυτό μας καὶ τὸν συνάνθρωπο λειτουργεῖ ἐδῶ, σ’ αὐτὴ τὴν ζωὴ ἐν χρόνῳ καὶ ἔχει ἄμεση σχέση μὲ τὸν χρόνο.

Τὸ θέμα μας βέβαια μᾶς πηγαίνει στὴν ἀγωγὴ τῶν παιδιῶν. Ἡ ἀγωγὴ ὅμως τῶν παιδιῶν ὡς τέχνη τεχνῶν καὶ ἐπιστήμη ἐπιστημῶν κατὰ τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο, περνᾶ μέσα ἀπὸ τὴν δική μας πνευματικὴ καλλιέργεια, ἀπὸ τὴν δική μας σχέση μὲ τὸν Θεὸ καὶ μὲ τὸν ἑαυτό μας. Περνάει δὲ κατὰ προτεραιότητα καὶ ἀπὸ τὴν σχέση μας μὲ τὸν σημαντικὸ «ἄλλο», τὸν πλησιέστερο «πλησίον» μας: τὸν ἢ τὴν σύζυγό μας. Ἡ συνοπτική μας προσέγγιση στὰ παραπάνω, ὅπως καὶ στὸ κύριο θέμα τῆς ὁμιλίας μας, θὰ εἶναι ὄχι θεωρητική, ἀλλὰ πρακτική, μὲ τὴν ἔννοια τῆς καταγραφῆς κάποιων σκέψεων μὲ πρακτικὴ ἐφαρμογὴ καὶ χρησιμότητα ἐλπίζουμε.

Ἡ δική μας σχέση μὲ τὸν Θεὸ στὸ καθ’ ἡμέραν περνᾶ, ἐκτός των ἄλλων, καὶ ἀπὸ τὴν μέριμνά μας νὰ ἐξασφαλίσουμε ἔστω καὶ λίγα λεπτὰ ἡσυχίας, λίγα λεπτὰ μόνοι μόνῳ Θεῷ. Σίγουρα δὲν εἶναι εὔκολο, ἀλλὰ δὲν εἶναι καὶ ἀκατόρθωτο. Ἔχουμε πάρα πολὺ ἀνάγκη αὐτὸν τὸν ἥσυχο χρόνο, τὸν ἀπαλλαγμένο ἀπὸ μέριμνα καὶ τύρβη, τὸ νὰ βρεθοῦμε ἐνώπιοι ἐνωπίῳ μὲ τὸν Θεό. Ὄχι ὡς ἕνα ἀκόμα καθῆκον, ἀλλὰ ὡς τὴν ὄντως ἀνάπαυσή μας. Εἶναι βέβαιο ὅτι αὐτὸς ὁ καθημερινὸς χρόνος, μαζὶ μὲ τὴν λειτουργικὴ καὶ μυστηριακή μας ζωή, θὰ δώσει τὴν τόσο ἀναγκαία φώτιση καὶ δύναμη γιὰ ὅλα τα ἔργα τῆς ζωῆς μας.

Ἐξίσου σημαντικὴ εἶναι ἡ σχέση μὲ τὸν ἑαυτό μας ἡ ὁποία περνᾶ ἀπὸ τὰ παραπάνω καὶ εἶναι ὑπόθεση πνευματικῆς μας καλλιέργειας ἐν χρόνῳ. Ἐρχόμενοι δὲ στὸν χῶρο τῆς οἰκογένειας, τῆς κατ’ οἶκον Ἐκκλησίας, ἀντικρίζουμε πρῶτα τὴν σχέση μὲ τὸν ἢ τὴν σύζυγό μας. Τὴν σχέση αὐτὴ ἀξίζει νὰ τὴν φροντίζουμε ἰδιαίτερα καὶ ἐν προτεραιότητι, ἐφόσον μέσα ἀπὸ αὐτὴν περνᾶ ἡ εὐτυχία ὅλης της οἰκογένειας ἀλλὰ καὶ ἡ ἀγωγὴ τῶν παιδιῶν. Χρειαζόμαστε χρόνο μὲ τὸν ἄνθρωπό μας, χρόνο ἀληθινῆς καὶ οὐσιαστικῆς ἐπικοινωνίας, ἔστω καὶ λίγο ,ἀλλὰ ὑπαρκτό. Ὄχι χρόνο συζήτησης ἀποκλειστικὰ γιὰ μέριμνες καὶ φροντίδες ἢ ἀνταλλαγῆς πικριῶν καὶ παραπόνων, ἀλλὰ καὶ χρόνο κοινῆς, ἔστω καὶ μιᾶς ὥρας, ἐνεργητικῆς ὅπως λέμε ξεκούρασης, ἐπικοινωνίας, ψυχαγωγίας. Λίγος χρόνος προγραμματισμένος, μακριὰ ἀπὸ τὶς φροντίδες τῶν παιδιῶν καὶ τὴν καθημερινὴ τριβή, εἶναι ἀναγκαῖος γιὰ τὴν κεντρικὴ ἀνθρώπινη σχέση τοῦ βίου μας.

Ὅσον ἀφορᾶ τώρα στὸ κυρίως θέμα μας, στὴν ἀγωγὴ τῶν παιδιῶν στὸ καθ’ ἡμέραν, θὰ πρέπει κατ’ ἀρχὰς νὰ λεχθεῖ ὅτι ἡ ἀγωγὴ ἀσκεῖται μέσα ἀπὸ τὴν ἴδια τὴ σχέση μας μὲ τὸ παιδὶ στὴν πιὸ αὐθόρμητή της μορφή. Ἀσκεῖται δηλαδὴ μέσα ἀπὸ τὶς καθημερινές, ἁπλὲς ἀλληλεπιδράσεις μας μαζί του, μέσα ἀπὸ τὴν οἰκείωση, τὴν πρόσκτηση καὶ τὴν μίμηση ἐκ μέρους τοῦ παιδιοῦ αὐτοῦ ποὺ ἐμεῖς εἴμαστε. Αὐτοῦ ποὺ ἐμεῖς ὄντως εἴμαστε, τὸ ὁποῖο ἀβίαστα προκύπτει ἀπὸ τὴν καθημερινὴ συμπεριφορά μας καὶ ἔχει τὴν βαθύτερη παιδαγωγικὴ ἐπίδραση. Βαθύτερη καὶ ἐπιδραστικότερη εἶναι δηλαδὴ ἡ αὐθόρμητη συμπεριφορὰ μας ἔναντι κάθε λόγου κατευθυντικοῦ, κάθε πεποιημένου χειρισμοῦ.

Ἑπομένως ἡ ἀγωγὴ τῶν παιδιῶν εἶναι πρωτίστως ζήτημα δικῆς μας πνευματικῆς καλλιέργειας. Ὅπως λέει ὁ Ἅγιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης, «γίνετε ἐσεῖς ἅγιοι καὶ δὲν θὰ ἔχετε κανένα πρόβλημα μὲ τὰ παιδιά σας». Ή, σύμφωνα μὲ τὸν Ἅγιο Σεραφεὶμ τοῦ Σαρώφ, «βρὲς τὴν εἰρήνη μέσα σου καὶ χιλιάδες θὰ σωθοῦν γύρω σου».

Πῶς ὅμως θὰ μπορούσαμε κάπως πρακτικὰ νὰ διαχειριστοῦμε τὸν καθημερινό μας χρόνο ὡς εὐκαιρία, ὡς «καιρὸ εὐπρόσδεκτο», γιὰ τὴν πνευματικὴ ἀγωγὴ τῶν παιδιῶν μας;

Θὰ ἀποπειραθοῦμε νὰ ποῦμε κάποιες ἐνδεικτικὲς σκέψεις, ἂν καὶ τὸ θέμα εἶναι βαθὺ καὶ σύνθετο καὶ ἃς λειτουργήσουν οἱ σκέψεις αὐτὲς ὡς ἀφορμὴ καὶ ὡς ἐρέθισμα γιὰ τὴν προσωπικὴ δημιουργικότητα τοῦ καθενός. μιᾶς καὶ ἡ ἀγωγὴ τῶν παιδιῶν, ὅπως προαναφέρθηκε, εἶναι κατ’ ἐξοχὴν δημιουργικὸ γεγονός.

Σκοπὸς μας πρωταρχικὸς στὴν ἀγωγὴ τῶν παιδιῶν εἶναι ἀκριβῶς ἡ συνεργεία μὲ τὸν Θεὸ στὴν δημιουργία καὶ στὴν προετοιμασία ἑνὸς πολίτη τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Πολίτες τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ ὁραματιζόμαστε τὰ παιδιά μας καὶ ὄχι ἁπλὰ καὶ μόνο «λειτουργικοὺς» ἀνθρώπους στὸν κόσμο αὐτό, ὅπως ἐξαντλοῦν τὸ θέμα οἱ κοσμικὲς θεωρίες. Βεβαίως ἐνδιαφερόμαστε γιὰ τὴν καθημερινὴ λειτουργικότητά τους, γιὰ τὴν ψυχολογική τους ἀρτιότητα καὶ φροντίζουμε πολὺ πρὸς τοῦτο. Ἀλλὰ γιὰ μᾶς, γιὰ τὴν Ἐκκλησία, ὅλα ὁρίζονται καὶ συναρτῶνται καὶ τροφοδοτοῦνται ἀπὸ τὴν σχέση μας μὲ τὸν Θεὸ καὶ ὄχι ἁπλὰ σὲ μιὰ ὁριζόντια ἀνθρώπινη διάσταση. Θέλουμε τὰ παιδιὰ μας ὄντως λειτουργικοὺς ἀνθρώπους ,καὶ μὲ τὴν ἁπλὴ ἔννοια ἀλλὰ πρωτίστως μὲ τὴν ἔννοια τῆς Θείας Λειτουργίας ποὺ συνεχίζεται, ἀγκαλιάζει καὶ μεταμορφώνει τὴν καθημερινότητα καὶ τὴν ἀνοίγει στὶς πραγματικές της διαστάσεις.

Ὑπὸ αὐτὸ λοιπὸν τὸ πρίσμα, ἕνα καλὸ ἡμερήσιο πρόγραμμα εἶναι σὲ γενικὲς γραμμὲς πολὺ χρήσιμο, ἀναγκαῖο θὰ λέγαμε γιὰ τὴν ὁμαλὴ ἀνάπτυξη τῶν παιδιῶν. Τὸ πρόγραμμα αὐτὸ ἀντιμετωπίζει τὴν κάθε ἡμέρα ὡς « καιρόν», ὡς πνευματικὴ εὐκαιρία. Ἔτσι ἀξίζει νὰ ἔχει ὡς ραχοκοκαλιὰ τοῦ πρώτον τὴν καλλιέργεια τῆς σχέσης μας καὶ τοῦ παιδιοῦ μὲ τὸν Θεό. Αὐτὸ δὲν σημαίνει βέβαια αὐστηρὰ καθορισμένα τυπικὰ ἢ ξερὲς ἀπομνημονεύσεις μακροσκελῶν προσευχῶν ἤ, πολὺ περισσότερο, στρατιωτικὴ ἀντίληψη μὲ τὴν δύσκαμπτη ἔννοια. Ὄχι. Τὸ θέμα αὐτὸ εἶναι τὸ πλέον εὐαίσθητο καὶ σημαντικὸ θέμα ποὺ ἔχουμε νὰ χειριστοῦμε ἐξ’ ἁπαλῶν ἀκόμη ὀνύχων. Θὰ βοηθοῦσε περισσότερο μιὰ ἁπαλή, ἐλεύθερη προσέγγιση, ποὺ θὰ ἐλάμβανε ἀπολύτως ὑπόψιν τῆς τὴν ἡλικία τοῦ παιδιοῦ, τὸ ἀναπτυξιακὸ στάδιο στὸ ὁποῖο βρίσκεται, τὴν ἰδιοσυγκρασία του, τὶς ἐπιθυμίες καὶ τὶς ἀντοχὲς τοῦ ἐν γένει. Ἃς ποῦμε π.χ μιὰ προσευχὴ μαζὶ μὲ τὸ παιδί, ἐφόσον εἶναι σὲ μικρὴ ἡλικία, τὸ πρωί, τὸ βράδυ, πρὶν καὶ μετὰ τὰ γεύματα. Ὄχι μακροσκελεῖς. Ὅσο ἀντέχει τὸ παιδί, ὅπως λέμε ἴσα νὰ γλυκαθεῖ. Ἃς διαβάσουμε μιὰ ἱστορία ἀπὸ τὴν Βίβλο, ἕναν βίο ἁγίου ποὺ νὰ κρίνουμε ὅτι θὰ ἑλκύσει τὸ παιδί, π.χ ἐπεισόδια ἀπὸ τὴν ζωὴ τῶν ἁγίων ποὺ δείχνουν τὴν στοργή τους γιὰ τὴν κτίση, τὰ ζῶα καὶ τὰ φυτά, ὅπως π.χ ὁ Ἅγιος Γεράσιμος ὁ Ἰορδανίτης, ὁ Ἅγιος Παίσιος ὁ Ἁγιορείτης, ὁ Ἅγιος Σεραφεὶμ τοῦ Σάρωφ κλπ. Ἰδιαίτερα ἡ βραδυνῆ ὥρα πρὶν ἀποκοιμηθεῖ τὸ παιδὶ εἶναι προσφορότερη γιὰ τέτοιου εἴδους ἀναγνώσματα, διότι εἶναι μιὰ στιγμὴ κατὰ τὴν ὁποία ἡ παιδικὴ ψυχὴ ἀνοίγεται, παραμερίζει τὶς ἄμυνές της καὶ ζητᾶ τὴν ἱστορία, τὸ ἀνάγνωσμα. Ἃς εἶναι ὁ τόνος μας ἤρεμος, κατευναστικός. Χωρὶς βιασύνη. Εἶναι ἡ δική μας ὥρα μὲ τὸ παιδί. Φυσικὰ θὰ πρέπει νὰ λαμβάνουμε ὑπόψιν μᾶς τὶς ἰδιαίτερες ἐπιθυμίες τοῦ παιδιοῦ,  καὶ νὰ ἀποφεύγουμε νὰ τὸ παραφορτώνουμε μὲ θρησκευτικὲς διηγήσεις. Καὶ σ΄ αὐτὴν τὴν περίπτωση ἰσχύει τὸ γνωστὸ λόγιον: «Μείζων πασῶν των ἀρετῶν ἡ διάκρισις».

Τὸ καθημερινὸ πρόγραμμα λοιπὸν τοῦ παιδιοῦ, ἀρδευόμενο ἀπὸ αὐτὲς τὶς πνευματικὲς πηγές, εἶναι καλὸ νὰ εἶναι σαφές, μὲ συγκεκριμένες ὧρες γευμάτων, ξεκούρασης, μελέτης, δραστηριοτήτων, ψυχαγωγίας, ὕπνου. Ἐπίσης στὸ καθημερινὸ  πρόγραμμα θὰ πρέπει ἀπαραιτήτως νὰ περιλάβουμε καὶ τὴν ἐκτέλεση κάποιων οἰκιακῶν καθηκόντων ἐκ μέρους τοῦ παιδιοῦ ποὺ θὰ ποικίλλουν ἀνάλογα μὲ τὴν ἡλικία του.  Ἔχουμε τὴν τάση ὡς κοινωνία νὰ παραγνωρίζουμε αὐτὴν τὴν σπουδαία πτυχὴ τῆς ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων καλλιέργειας τῆς ἱκανότητας αὐτοεξυπηρετήσεως τοῦ παιδιοῦ καὶ τῆς πρακτικῆς συνεισφορᾶς του στὸ ὀργανωμένο σύνολο ποὺ εἶναι ἡ οἰκογένεια. Τὰ παιδιὰ μᾶς ἐν πολλοῖς κοινῶς περιμένουν « τὰ πάντα στὸ χέρι», μὲ τὴν ἐξαίρεση τῶν πολυτέκνων οἰκογενειῶν. Θὰ πρέπει νὰ γνωρίζουμε ἐν τούτοις ὅτι καὶ ἡ κοινὴ λογικὴ ἀλλὰ καὶ πρόσφατες ἔρευνες καταδεικνύουν ὅτι καὶ ἡ συναισθηματικὴ ὑγεία καὶ ὡριμότητα τοῦ παιδιοῦ καὶ ἡ ἀνάπτυξη ὑπευθυνότητας ἀλλὰ καὶ οἱ ἀκαδημαικὲς του ἐπιδόσεις σχετίζονται ἄμεσα καὶ ὠφελοῦνται σπουδαίως ἀπὸ τὴν ἐκτέλεση αὐτῶν τῶν καθημερινῶν οἰκιακῶν καθηκόντων, πολὺ δὲ περισσότερο ἀπ’ ὅ, τί ὠφελοῦνται ἀπὸ τὶς χιλιάδες ἐξωσχολικὲς δραστηριότητες στὶς ὁποῖες συμμετέχουν τὰ παιδιὰ . Εὐκαιρίας δοθείσης, νὰ ποῦμε πὼς δὲν χρειάζεται ὅλη αὐτὴ ἡ ὑπερβολὴ στὶς ἐξωσχολικὲς δραστηριότητες ποὺ παρατηρεῖται στὶς μέρες μας καὶ σχετίζεται μᾶλλον μὲ τὸ ἄγχος ἠμῶν τῶν γονέων παρὰ μὲ τὶς οὐσιαστικὲς ἀνάγκες τῶν παιδιῶν. Τὸ παιδὶ χρειάζεται χρόνο γιὰ ξεκούραση, παιχνίδι, χρόνο μὴ αὐστηρὰ δομημένο , χρόνο ὄντως ἐλεύθερο στὴν διάθεσή του.

Τὸ γενικὸ βέβαια πρόγραμμα τοῦ παιδιοῦ, ὅπως ἤδη εἰπώθηκε, ὀφείλει νὰ εἶναι σαφὲς καὶ συγκεκριμένο κατὰ τὸ δυνατόν. Βεβαίως δὲν μιλᾶμε γιὰ δυσκαμψία, ἀλλὰ γιὰ προβλεψιμότητα . Τὸ παιδὶ χρειάζεται τὴν ἐπαναληπτικότητα καὶ τὰ ὅρια στὸν χρόνο, ποὺ τὸ βοηθοῦν νὰ δομήσει καὶ νὰ ὀργανώσει τὴν ζωὴ καὶ τὴν συμπεριφορά του. Χρειάζεται ὅμως καὶ τὴν λελογισμένη εὐελιξία, ποὺ λαμβάνει ὑπόψιν τῆς τὴν ἰδιαιτερότητα κάποιων στιγμῶν. Καθοδηγούμαστε ἀπὸ τὸν πνευματικό μας, ἀπὸ τὴν προσευχή μας, ἀπὸ τὴν σχέση μας μὲ τὸ παιδὶ ποὺ μᾶς ὑποδεικνύει πόσο θὰ τεντώνουμε καὶ πόσο καὶ πότε θὰ χαλαρώνουμε τὸ τόξο. Θὰ ἔχουμε ἐπίσης ὑπόψιν μᾶς ὅτι τὸ παιδὶ πρέπει νὰ ἔχει χρόνο ἀρκετὸ γιὰ παιχνίδι, ὄχι μόνο διότι εἶναι παιδὶ ἀλλὰ καὶ γιατί ἔτσι ἐξερευνᾶ τὸν κόσμο καὶ τὸν ἑαυτό του, ἄρα ἔτσι μαθαίνει. Ἑπομένως ὁ χρόνος τοῦ ἐλεύθερου παιχνιδιοῦ δὲν εἶναι χρόνος χαμένος ὅπως ἴσως νομίζουμε κάποιες φορές, ἀλλὰ πολύτιμος καὶ ἀναντικατάστατος καὶ θὰ πρέπει νὰ τὸν ἐπιδιώκουμε.

Ἐδῶ θὰ πρέπει ἴσως νὰ κάνουμε μιὰ στάση σὲ μιὰ μορφὴ παιχνιδιοῦ ἐντὸς καὶ ἐκτὸς εἰσαγωγικῶν ἀλλὰ καὶ γενικότερης ἀπασχόλησης τῶν παιδιῶν ἡ ὁποία εἶναι τὰ ἠλεκτρονικὰ μέσα γενικῶς, τὰ μέσα κοινωνικῆς δικτύωσης, τὰ κινητὰ τηλέφωνα, τὰ ἠλεκτρονικὰ παιχνίδια κλπ. Εἶναι βεβαίως αὐτὸ τὸ θέμα τεράστιο καὶ θὰ χρειαζόταν μιὰ ὁλόκληρη ὁμιλία γιὰ νὰ τὸ δοῦμε κάπως. Ἐδῶ θὰ περιοριστοῦμε νὰ ποῦμε πὼς καὶ σ’ αὐτὸ τὸ θέμα θὰ πρέπει νὰ δείξουμε μεγάλη διάκριση, ἀλλὰ καὶ ἀντοχή, ψυχραιμία καὶ ἐνέργειες σαφοῦς ὁριοθέτησης. Ἀρχικά, εἶναι ἀναγκαῖο, σὲ συνεννόηση καὶ μὲ τὸ παιδὶ ὅσο μεγαλύτερο εἶναι αὐτό, νὰ ὑπάρχει συγκεκριμένος χρόνος χρήσης αὐτῶν τῶν μέσων, στὸν βαθμὸ καὶ στὸ εἶδος ποὺ ἔχει ἐπιτραπεῖ ἀπὸ τὴν οἰκογένεια. Πρέπει, κατὰ τὸ δυνατόν, νὰ ὁριοθετεῖται ξεκάθαρα αὐτὸς ὁ χρόνος, ὥστε τὸ παιδὶ νὰ μὴν ἔχει μιὰ χαοτικὴ ἀντίληψη καὶ σχέση μὲ αὐτὰ τὰ μέσα. Καλὸ εἶναι δὲ νὰ μὴν εἴμαστε εὔκολοι στὸ νὰ ἀγοράζουμε στὸ παιδὶ ἀπὸ πολὺ μικρὴ ἡλικία κονσόλες ἠλεκτρονικῶν παιχνιδιῶν, κινητὰ τηλέφωνα κτλπ. ὑποχωρώντας στὶς πιέσεις τους. Θὰ προσπαθήσουμε νὰ κινηθοῦμε ὅσο τὸ δυνατὸν πιὸ ὁριοθετημένα, πάντα ἐν σχέσει μὲ τὴν ἡλικία τοῦ παιδιοῦ. Νὰ κινηθοῦμε ἐν τῷ μέσω, ἐπιτρέποντας τὰ πιὸ ἀνώδυνα, ἀποκλείοντας τὰ πλέον βλαπτικά, χωρὶς νὰ ἀποκλείονται καὶ οἱ σπάνιες περιπτώσεις τῆς πιὸ ἀσκητικῆς ἐκδοχῆς, ποὺ πρέπει ὅμως νὰ τὶς «σηκώνει» καὶ ἡ ἰδιοσυγκρασία τοῦ παιδιοῦ καὶ οἱ πνευματικὲς καὶ ψυχολογικὲς ἀντοχὲς ὅλης της οἰκογένειας. Ἡ ὁριοθέτηση βεβαίως αὐτὴ προυποθέτει ἐνεργὸ ἐνδιαφέρον καὶ ἐνεργητικὴ ἐμπλοκή μας στὰ ἐνδιαφέροντα τοῦ παιδιοῦ καὶ σχετικὴ ἐνημέρωσή μας. Δὲν γίνεται δηλαδὴ νὰ ἀδιαφοροῦμε γιὰ τὸ τί παρακολουθεῖ τὸ παιδὶ εἴτε στὴν τηλεόραση εἴτε στὸ διαδίκτυο. ἢ νὰ εἴμαστε ἐντελῶς ἀδαεῖς ἐν σχέσει μὲ τὰ ἠλεκτρονικὰ μέσα. Πολὺ περισσότερο θὰ μᾶς ἀκούσει τὸ παιδὶ ὅταν καθίσουμε νὰ δοῦμε κάτι μαζί του-δραστηριότητα στὴν ὁποία πολὺ συχνά μας προσκαλεῖ- ἢ ὅταν ἀντιληφθεῖ ὅτι ἔχουμε καὶ μεῖς μιὰ ἔστω στοιχειώδη ἐξοικείωση μὲ τὸ διαδίκτυο καὶ τὰ συναφῆ. Χρειάζονται βέβαια καὶ τὰ φίλτρα γονικοῦ ἐλέγχου ποὺ τοποθετοῦνται στοὺς ὑπολογιστὲς καὶ ἀποκλείουν τὴν πρόσβαση σὲ ἰστοσελίδες μὲ ἀκατάλληλο περιεχόμενο, περισσότερο ὅμως ἀπὸ ὅλα χρειάζεται ἡ δική μας ἐνεργὴ ἀνάμειξη καὶ σχέση. Αὐτὴ θὰ μᾶς ἀπομακρύνει ἀπὸ τὴν ἐπικίνδυνη ἄνευ ὅρων ἐπιτρεπτικότητα καὶ ἀπὸ τὴν ἐξίσου ἐπικίνδυνη καὶ στείρα φοβικὴ στάση καὶ πλήρη ἀπαγόρευση καὶ θὰ μᾶς βοηθήσει νὰ ἀντιληφθοῦμε ὅτι στόχος μας εἶναι ἡ δημιουργία ἐσωτερικῶν κριτηρίων τοῦ παιδιοῦ καθὼς καὶ στοιχειώδους αὐτοπειθαρχίας. Αὐτὴ ἡ στάση βέβαια προυποθέτει τὴν ἀφιέρωση χρόνου ἀπὸ τὴν πλευρὰ μας ἀλλὰ καὶ τὸν προσανατολισμὸ μᾶς ὄχι σὲ μιὰ μίζερη ,καταγγελτικὴ καὶ ἀμήχανη ματιὰ ἀπέναντι στὴν ψηφιακὴ ἐπανάσταση τῆς ἐποχῆς μας ποὺ εἶναι ἀναπότρεπτο γεγονός, ἀλλὰ σὲ κατανόηση, σύμπλευση ὡς ἕνα βαθμὸ καὶ ταυτόχρονη ἀνανοηματοδότηση καὶ πρακτικὲς ἀντιπροτάσεις.

Ὅλο αὐτὸ βέβαιά μᾶς φέρνει σὲ μιὰ κεντρικὴ παράμετρο: τὴν ποιότητα τῆς ἐπικοινωνίας μας μὲ τὸ παιδί. Εἶναι νομίζω σαφὲς ὅτι ἡ ἐποχή μας καὶ τὰ σημερινὰ παιδιὰ ἀπαιτοῦν αὐξημένες δεξιότητες ἐπικοινωνίας. Κατ’ ἀρχάς, ὅσο δύσκολο κι ἂν εἶναι αὐτὸ στὶς συνθῆκες τῆς καθημερινότητας, ἡ ἐπικοινωνία αὐτὴ ἀπαιτεῖ, γιὰ μιὰ ἀκόμη φορᾶ, τὴν ἀφιέρωση χρόνου ἀπὸ πλευρᾶς μας-ὁ χρόνος μᾶς τελικὰ εἶναι τὸ σημαντικότερο δῶρο ποὺ μποροῦμε νὰ κάνουμε στὸ παιδί… Χρόνου κατ’ ἀρχὰς ν’ ἀκούσουμε τὸ παιδὶ χωρὶς βιαστικὲς δικές μας παρεμβάσεις. Αὐτὴ νομίζω εἶναι ἡ βασικὴ δεξιότητα στὴν ὁποία πρέπει νὰ ἐκπαιδευτοῦμε ὅλοι ὅσοι ἔχουμε κάποια σχέση μὲ παιδιὰ καὶ ἐνδιαφερόμαστε γι’ αὐτά. Ἡ δεξιότητα τῆς ἐνεργητικῆς ὅπως λέμε ἀκρόασης. Συνήθως μᾶς προκύπτει εὔκολα, ἀμέσως, ἡ παρατήρηση, ἡ συμβουλή, ἡ ἔκφραση γνώμης, βιαστικά, πρὶν καλὰ καλὰ ἀκούσουμε. Νομίζουμε ὅτι ἐμεῖς ξέρουμε καὶ ἐμεῖς θὰ δώσουμε τὴν λύση. Παίζουν ρόλο βέβαια σ’ αὐτὸ  καὶ οἱ πολλὲς μέριμνες ποὺ δημιουργοῦν αὐτὴ τὴν βιασύνη. Ἔχει πολλὴ σημασία λοιπὸν πρῶτα νὰ ἀκοῦμε αὐτὸ ποὺ ἔχει νὰ μᾶς πεῖ τὸ παιδὶ μὲ συγκεντρωμένη σ’ αὐτὸ τὴν προσοχή μας, κοιτώντας το στὰ μάτια, ἔχοντας δηλαδὴ ὀπτικὴ ἐπαφὴ μαζί του. Νὰ δημιουργοῦμε τὶς συνθῆκες πρὸς τοῦτο. Πολλὲς φορὲς τὰ παιδιὰ δὲν ἀπαντοῦν στὶς ἐρωτήσεις μας ὅταν ἐμεῖς τὶς θέτουμε, ἀρνοῦνται νὰ μᾶς μιλήσουν καὶ μᾶς ἀνοίγονται ξαφνικά, σὲ μιὰ στιγμὴ δύσκολη πρακτικὰ γιὰ μᾶς. Τότε ἔχει σημασία νὰ εἴμαστε σὲ θέση νὰ ἱεραρχήσουμε τὶς προτεραιότητές μας, νὰ παραχωρήσουμε στὸ παιδὶ αὐτὸν τὸ χρόνο καὶ νὰ τὸ ἀκούσουμε προσεκτικά, χωρὶς νὰ παρεμβαίνουμε ἀλλὰ νὰ τὸ βοηθοῦμε νὰ ἐκφραστεῖ ἐλεύθερα, δείχνοντας τὴν ἀποδοχὴ καὶ τὴν κατανόησή μας, ο, τί κι ἂν μᾶς λέει τὸ παιδί, ὅσο δύσκολο κι ἂν εἶναι αὐτό.

Θ ἔρθει καὶ ἡ ὥρα τῆς δικῆς μας συμβουλῆς. Ἃς ἀντισταθοῦμε στὸν πειρασμὸ ἄμεσης ἔκφρασης γνώμης. Πρὸς τὸ παρὸν ἔχει σημασία νὰ σεβαστοῦμε αὐτὸ ποὺ λέει τὸ παιδί, νὰ σεβαστοῦμε τὰ συναισθήματά του, ὅποια κι ἂν εἶναι αὐτά, ἰδιαίτερα τὸν θυμό του, τὴν θλίψη του, τὸν φόβο του. Εἶναι ἀναγκαῖο νὰ ἐπιτρέπουμε στὸ παιδὶ νὰ ἐκφράσει καὶ τὸ λεγόμενο ἀρνητικὸ συναίσθημα, νὰ τὸ λεκτικοποιήσει, νὰ τὸ ἀποδεχτεῖ, γιὰ νὰ μπορέσει νὰ δουλέψει πάνω σ’ αὐτό. Ἂν ἐμεῖς δὲν νιώθουμε ἄνετα μὲ τὴν συναισθηματικὴ ἔκφραση τοῦ παιδιοῦ καὶ δὲν τοῦ τὴν ἐπιτρέπουμε, τὸ παιδὶ θὰ ἔχει προφανῆ δυσκολία νὰ διαχειρισθεῖ τὸ ἴδιο τα συναισθήματά του, τὸν ψυχικό του κόσμο, πράγμα ποὺ συχνὰ ὁδηγεῖ σὲ πολλὲς δυσμενεῖς συνέπειες, ὅπως ὅλα αὐτὰ ποὺ ἀκοῦμε καὶ γνωρίζουμε περὶ κατάχρησης ἠλεκτρονικῶν μέσων, μειωμένη σχολικὴ ἀπόδοση, ἐμπλοκὴ μὲ τὸν α ἢ β τρόπο σὲ συμπεριφορὲς ἐκφοβισμοῦ(bullying) κλπ. Ἄρα, πολλὰ ξεκινοῦν ἀπὸ τὴν ποιότητα τῆς ἐπικοινωνίας μας μὲ τὸ παιδὶ καὶ ἀπὸ τὴν ἱκανότητά μας νὰ τὸ ἀκοῦμε.

Σὲ δεύτερο ἐπίπεδο, ἔχει σημασία νὰ ἐνθαρρύνουμε τὸ παιδὶ νὰ ἐξερευνήσει μόνο του τὴν δυνατότητα νὰ ἀντιμετωπίσει τὸ ἴδιο τὴν ὅποια δυσκολία του. Στόχος μας εἶναι νὰ βοηθήσουμε τὸ παιδὶ νὰ μεγαλώσει, νὰ μπορεῖ σταδιακὰ νὰ βρίσκει λειτουργικὲς λύσεις στὶς καθημερινὲς καταστάσεις, ἐνσωματώνοντας πάντα τὶς ἀρχὲς καὶ τὶς ἀξίες ποὺ τοῦ ἔχουμε ἐμφυσήσει καὶ τὶς ὁποῖες διακριτικὰ ὑπενθυμίζουμε. Ὅταν πρόκειται γιὰ ἕνα οἰκογενειακὸ θέμα ποὺ ἐμπλέκει καὶ ἐμᾶς καὶ προιούσης τῆς ἡλικίας τοῦ παιδιοῦ, καλὸ εἶναι μὲ διάκριση νὰ τὸ συμπεριλαμβάνουμε στὴν λήψη ἀποφάσεων καὶ νὰ συνεννοούμαστε ἐν γένει μαζί του καὶ ἰδιαιτέρως κατὰ τὴν περίοδο τῆς ἐφηβείας.

Μιὰ πολὺ σημαντικὴ ἐπισήμανση ποὺ πρέπει νὰ γίνει ἐδῶ εἶναι ἡ ἑξῆς: ἡ ὅλη ματιὰ καὶ στάση μας ἀπέναντι στὸ παιδὶ ὀφείλει νὰ διέπεται ἀπὸ ἔμφαση στὰ θετικά του σημεῖα. Συνήθως, ὡς γονεῖς καὶ ὡς παράγοντες ἀγωγῆς γενικότερα, συλλαμβάνουμε εὐκολότερα τό ἀρνητικό, τὴν ἔλλειψη στὴν συμπεριφορὰ καὶ τὴν προσωπικότητα τοῦ παιδιοῦ καὶ αὐτὸ ἀκριβῶς τονίζουμε. Τὰ θετικὰ εἴτε τὰ θεωροῦμε λίγα καὶ δεδομένα εἴτε δὲν τὰ προσέχουμε καθόλου. Αὐτὸ ὅμως εἶναι προφανὲς ὅτι ὑποσκάπτει καὶ τὴν αὐτοεικόνα τοῦ παιδιοῦ καὶ τὴν σχέση τοῦ μαζί μας. Κανείς μας δὲν θέλει ν’ ἀκούει μόνο παρατηρήσεις ἢ φράσεις τοῦ τύπου Καλὸ αὐτὸ ποὺ ἔκανες ΑΛΛΑ, μ’ αὐτὸ τὸ τεράστιο καὶ ὑπογραμμισμένο ἀλλὰ νὰ εἶναι προφανῶς τὸ κέντρο τῆς προσοχῆς μας. Θὰ πρέπει νὰ ἐντοπίζουμε, νὰ ἐκτιμοῦμε καὶ νὰ χαιρόμαστε ἀνυπόκριτα τὶς θετικὲς πλευρὲς τοῦ παιδιοῦ καὶ νὰ τὸ ἐνθαρρύνουμε τονίζοντας τις. Νὰ εἴμαστε συγκεκριμένοι σ’ αὐτὸ ποὺ ἐπαινοῦμε στὸ παιδὶ χωρὶς νὰ ὑπερβάλλουμε, οὔτε νὰ ἐπινοοῦμε. Νὰ εἴμαστε ἀληθινοί, εἰλικρινεῖς καὶ γνήσιοι καὶ ἐδῶ, ὅπως καὶ σὲ κάθε πτυχὴ τῆς σχέσης μας μὲ τὸ παιδί. Καὶ νὰ εἴμαστε βέβαιοι πὼς τὸ παιδὶ θὰ ἐκτιμήσει βαθιὰ αὐτὴν τὴν εἰλικρίνεια καὶ τὴν γνησιότητά μας καὶ πὼς ἡ ἐνθάρρυνση αὐτὴ καὶ ἡ ἔμφασή μας στὸ θετικὸ θὰ βελτιώσει τὴν συμπεριφορὰ του πολὺ περισσότερο ἀπὸ τὴν ἐπισήμανση τοῦ λάθους καὶ τοῦ ἀρνητικοῦ.

Ἡ βελτίωση ὅμως τῆς ἐπικοινωνίας μας μὲ τὸ παιδὶ προυποθέτει τὴν παράλληλη δουλειὰ καὶ συνεννόηση στὴν σχέση μας μὲ τὸν-τὴν σύζυγο. Πολλὰ πράγματα ποὺ παρατηροῦμε στὸ παιδὶ μᾶς π.χ ἡ ἀντιδραστικότητα, ἂν προσέξουμε, θὰ δοῦμε σὲ πολλὲς περιπτώσεις-ὄχι πάντα- ὅτι ἐμφανίζονται καὶ στὶς ἀλληλεπιδράσεις μας ὡς ζεύγους. Ἔχει σημασία συνειδητὰ νὰ δουλεύουμε, νὰ καλλιεργοῦμε τὴν συζυγικὴ σχέση, νὰ ἐξασφαλίζουμε τὸν κοινό, ἀδιατάρακτό της χρόνο, ὅπως ἤδη ἀναφέραμε καὶ θὰ δοῦμε καὶ στὰ παιδιὰ μᾶς τὰ ἀποτελέσματα αὐτῆς τῆς σπουδαίας ἐπένδυσης ποὺ θὰ κάνουμε.

Ὁ χρόνος τώρα ποὺ ὡς οἰκογένεια θὰ διαθέσουμε στὴν ψυχαγωγία, στὴν σχόλη, πρέπει νὰ προσεχθεῖ πάρα πολὺ καὶ νὰ μὴν θεωρεῖται πάρεργο ἢ πολυτέλεια, εἰδικὰ στὶς μέρες μας. Τώρα ποὺ ὁ ἐλεύθερος χρόνος καὶ τὸ φαντασιακὸ τοῦ παιδιοῦ διεκδικοῦνται καὶ ἐν πολλοῖς δεσπόζονται ἀπὸ ἀλλότριες διασκεδάσεις καὶ ἀσχολίες, τώρα εἶναι ἡ στιγμή, ὁ καιρὸς ὁ εὐπρόσδεκτος, ποὺ ἐμεῖς ὡς οἰκογένεια, ὡς ἐνορία, ὡς Ἐκκλησία θὰ πρέπει νὰ δομήσουμε τὴν σύγχρονη ἀντιπρότασή μας. Ὅσο πιὸ πολὺ ἐντάσσουμε στὴν ζωὴ μᾶς τὴν ψυχαγωγία, τὴν χαρὰ καὶ τὴν ἐπιζητοῦμε καὶ τὴν ζοῦμε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι, τόσο τὰ παιδιὰ μᾶς ἑλκύονται καὶ βοηθοῦνται καὶ ἀντιλαμβάνονται πὼς ὁ τρόπος ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας δὲν εἶναι μιὰ συντηρητική, μίζερη, παρωχημένη, ἠθικιστική γκρίνια καὶ ἀντίδραση, ἀλλὰ εἶναι τὸ πλήρωμα τῆς ζωῆς, τῆς χαρᾶς καὶ τῆς ὄντως ἐλευθερίας. Καὶ τὰ παιδιὰ τὴν ἔχουν ἀνάγκη ὅσο τίποτα ἄλλο αὐτὴ τὴν χαρά, τὴν εἰρήνη καὶ τὴν ἐλευθερία. Ὅταν τοὺς δώσουμε αὐτὴ τὴν χαρά, αὐτὴν τὴν συντροφικότητα, αὐτὲς τὶς ψυχαγωγικὲς εὐκαιρίες μέσα στὸν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας, τὰ θωρακίζουμε μὲ τὸν καλύτερο δυνατὸ τρόπο. Γι’αὐτὸ κι ἐμεῖς ὡς οἰκογένεια φροντίζουμε νὰ ὑπάρχει στὸ σπίτι μας ὁ χρόνος καὶ οἱ εὐκαιρίες γιὰ τὸ παιχνίδι, γιὰ τὸ καλὸ βιβλίο,γιὰ τὴν μουσική, γιὰ τὴν πρόσκληση παιδιῶν καὶ φίλων, ἀγαπητῶν συγγενῶν , γιὰ τὴν συμμετοχὴ σὲ ἐξορμήσεις, ἐκδρομές, γιὰ ἐπαφὴ μὲ τὴν φύση, γιὰ ἕνα προσκύνημα σὲ μιὰ Ἱερὰ Μονὴ συνοδευόμενο ἀπὸ εὐκαιρία γιὰ παιχνίδι στοὺς ἀνοιχτοὺς χώρους κλπ.. Μιὰ βόλτα στὸ βουνό, στὸν Ὑμηττὸ π.χ μὲ φίλους, μὲ μπάλλες κλπ, ποὺ δὲν κοστίζει καὶ χρειάζεται μόνο κέφι , μιὰ βόλτα στὴν θάλασσα. Τὸ ἄνοιγμα δηλαδὴ τῆς οἰκογένειας στὴν εὐρύτερη οἰκογένεια, στὴν ἐνορία, στὸ εὐρύτερο φυσικὸ καὶ κοινωνικὸ περιβάλλον.

Καιρὸς εὐπρόσδεκτος πρὸς τοῦτο εἶναι ὅλες οἱ Κυριακὲς καὶ οἱ ἑορτές, ἐκκλησιαστικές, ἐθνικές, ὀνομαστικές. Ἡ Κυριακὴ εἶναι τὸ κέντρο, ἡ καρδιὰ τῆς ἑβδομάδας καὶ τῆς ζωῆς μας. Εἶναι ἡ ἑορτὴ ἑορτῶν, ἡ Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου. Ἀξίζει νὰ τὸ κάνουμε προτεραιότητά μας προσωπικὴ καὶ οἰκογενειακή, νὰ ζοῦμε τὴν Κυριακή μας ἀναστάσιμα, μὲ τὴν χαρά, τὴν ἡσυχία ὡς ἀπομάκρυνση ἀπὸ τὴν βιοτικὴ μέριμνα, ὡς ὄντως σχόλη, ὡς πραγματικὴ γιορτή. Ὁ ἀνεόρταστος βίος ἔχει πλέον γεμίσει τὸν κόσμο μὲ τὰ ἐπιχειρά του. Ἐμεῖς ὡς Χριστιανοὶ ἃς γιορτάζουμε μὲ ὅλη μας τὴν ψυχὴ κάθε Κυριακή, μυστηριακά, λειτουργικά, κοινωνικά. Ἂς ἑτοιμάζουμε μὲ δυὸ λόγια νωρίτερα τὰ παιδιά μας γιὰ τὸ γεγονὸς τῆς Θείας Λειτουργίας, γιὰ τὸ τί συμβαίνει ἐκεῖ, γιὰ τὸ πῶς ἐμεῖς μετέχουμε, εἴτε διακονώντας στὸ ἱερό, εἴτε προσευχόμενοι στὸ ναό. Ὅλα μὲ ἕναν ἁπαλό, ἑλκυστικὸ γιὰ τὸ παιδὶ τρόπο. Ἂς φροντίζουμε νὰ μπορεῖ τὸ παιδί μας, ἐκεῖ ποὺ ἐκκλησιαζόμαστε, νὰ πλαισιώνεται καὶ ἀπὸ ἄλλα παδιά, ἀπὸ ἄλλες οἰκογένειες. Ἂς ἑτοιμάζουμε μὲ ἀγάπη τὸ κυριακάτικο τραπέζι, μ’ ἕναν ξεχωριστὸ τρόπο. Ἂς ζήσουμε σ’ αὐτὸ τὴν χαρὰ τῆς κοινῆς τράπεζας, τὴν χαρά του νὰ εἴμαστε ὅλοι μαζί, εἰ δυνατὸν καὶ ὅποτε δυνατὸν καὶ μὲ καλεσμένους, ὅλη μαζὶ ἡ οἰκογένεια ἐπὶ τὸ αὐτό. Ἃς μοιραστοῦμε εὐχάριστες συζητήσεις, ἃς τραγουδήσουμε ἕνα τραγούδι, ἃς ἀφηγηθοῦμε μιὰ ἱστορία. Ἂς προβλέπουμε εἰδικὰ γι’ αὐτὴν τὴν μέρα μιὰ ὄμορφη βόλτα, μιὰ ἐπίσκεψη σὲ φίλους, μιὰ προσεκτικὰ διαλεγμένη ἐκδήλωση ποὺ νὰ συμπεριλαμβάνει κατάλληλα καὶ τὸ παιδί. Ἐπίσης ἡ ἐπίσκεψή μας σὲ κάποιους ἀνθρώπους πονεμένους ποὺ περιμένουν τὴν φροντίδα μας μαζὶ μὲ τὸ παιδὶ μας μπορεῖ νὰ εἶναι μιὰ ἐξαιρετικὴ εὐκαιρία γιὰ ὅλους μας ἐξόδου ἀπὸ τὴ φιλαυτία καὶ τὴν περιχαράκωση ποὺ τόσο μᾶς ταλαιπωρεῖ. Τὰ ἴδια ἰσχύουν καὶ γιὰ τὶς μεγάλες γιορτὲς ποὺ μποροῦν νὰ ἀποτελέσουν χρυσὲς εὐκαιρίες πνευματικοῦ ἀνεφοδιασμοῦ καὶ ὄντως ψυχαγωγίας, ἐφόσον ἀντιμετωπιστοῦν μὲ τὸν παραπάνω τρόπο.

Οἱ ἐθνικὲς γιορτὲς ἐπίσης καὶ γενικότερα οἱ ἐπέτειοι ποὺ συνδέονται π.χ μὲ τὸν τόπο καταγωγῆς μας ἀξίζει νὰ μὴν ἀντιμετωπίζονται μὲ τὴν γνωστὴ κοσμικὴ ἀδιαφορία ποὺ ἐπικρατεῖ τὰ τελευταῖα χρόνια στὴν χώρα μας. Τὰ παιδιὰ κατὰ κανόνα ἐπιθυμοῦν καὶ πρέπει νὰ συμμετέχουν ἐνεργά, χαρούμενα καὶ ὑπερήφανα σ’ αὐτὲς τὶς γιορτὲς ἱστορικῆς μνήμης καὶ τιμῆς. Νὰ τοὺς ἀφηγηθοῦμε τὶς σχετικὲς ἱστορίες ὅσο τὸ δυνατὸν πιὸ ζωντανὰ καὶ κυρίως νὰ τονίσουμε τὶς μορφές, τοὺς χαρακτῆρες, τὶς πράξεις τῶν ἡρώων αὐτῶν τῶν ἱστοριῶν. Ὅπως εἴχαμε ἀναφέρει καὶ σὲ μιὰ προηγούμενη συνάντηση, σὲ μιὰ πλήρως εἰκονοκλαστικὴ ἐποχή, εἶναι ἡ ὥρα νὰ ἀναστηλώσουμε μέσα στὶς ψυχὲς τῶν παιδιῶν τὶς εἰκόνες τῶν ἡρώων τῆς πίστεως καὶ τῆς πατρίδας, ἀφηγούμενοι τὶς ἱστορίες τους. Νὰ συμμετέχουν τὰ παιδιὰ μὲ τὶς παραδοσιακὲς ἐνδυμασίες, τὰ μουσικά τους ἐνδεχομένως ὄργανα, τὴν ἀνάλογη γενικὰ σκευὴ σὲ ἐκδηλώσεις ὅπως π.χ στὸ Μεσολόγγι οἱ ἑορτασμοὶ τῆς Ἐξόδου. Ἔτσι τὸ παιδὶ ἐγκεντρίζεται στὸν ἱστορικό, στὸν ἐθνικὸ χρόνο καὶ δομεῖ μὲ τὸν πλέον ἐνδεδειγμένο τρόπο τὴν προσωπικὴ ἀλλὰ καὶ τὴν συλλογική του ταυτότητα.

Μιὰ ἄλλη παράμετρος τῆς ἀγωγῆς τῶν παιδιῶν ἐν χρόνῳ εἶναι ἀκριβῶς ἡ σχέση τους μὲ τοὺς ἐκπροσώπους τῆς γενιᾶς ἐκείνης ποὺ ἁπλώνουν τὴν ρίζα βαθιὰ μέσα στὸν χρόνο: μὲ τοὺς παπποῦδες καὶ τὶς γιαγιάδες. Ὅσοι ἀπὸ ἐσὰς εἶστε γιαγιάδες καὶ παπποῦδες, ἔχετε ἐγγόνια, ἔχετε τὴν μεγάλη ἀκριβῶς εὐλογία νὰ κομίζετε στὴν ζωὴ τοῦ παιδιοῦ αὐτὸ τὸ ἄνοιγμα καὶ τὸ πλάτος, αὐτὴ τὴν ματιὰ ποὺ μπορεῖ νὰ δεῖ τὰ πράγματα ἀπὸ μίαν ἄλλη κορφή, ἀλλὰ ταυτόχρονα ἐνσαρκώνετε καὶ ἕνα σημαντικὸ μέρος ἀπὸ τὶς βαθιὲς καταβολὲς τοῦ παιδιοῦ ποὺ ἔχουν σχέση μὲ τὴν πίστη, τὴν παράδοση, τὸν τόπο, τὴν ἱστορία, τὴν γλώσσα, τὴν μνήμη. Εἶστε ἡ ἀκρότερη ὁρατὴ προέκταση τῆς ὕπαρξής του στὸν χρόνο ἀλλὰ κομίζετε ταυτόχρονα καὶ τὴν εὐλογία τοῦ προσωπικοῦ σας χρόνου, ἑνὸς χρόνου πιὸ ἥσυχου, πιὸ ἀπαλλαγμένου ἀπὸ ἐπαγγελματικὲς, βιοτικές μέριμνες. Βέβαια, αὐτὸ τὸ τελευταῖο εἶναι ἐν πολλοῖς εὐχετικὴ διατύπωση μιᾶς καὶ στὴν σημερινὴ κατάσταση, μὲ τὶς γνωστὲς σὲ ὅλους μας συνθῆκες, ὅλο καὶ περισσότεροι παπποῦδες καὶ γιαγιάδες ἀναλαμβάνουν πολυποίκιλλα ἐπιπρόσθετα βάρη οἰκονομικά, πρακτικά, καὶ εὐθύνες δυσανάλογες μὲ τὴν ἡλικία τους καὶ τὶς δυνάμεις τους. Ἀναλαμβάνουν μεταξὺ ἄλλων καὶ ἕνα μεγάλο μέρος καὶ σὲ πολλὲς περιπτώσεις ἀκόμα καὶ τὴν κύρια εὐθύνη διαπαιδαγώγησης τῶν ἐγγονιῶν τους, λόγω τῶν πιεστικῶν ἕως ἐξοντωτικῶν ἐνίοτε συνθηκῶν ὑπὸ τὶς ὁποῖες ζεῖ ἡ σημερινὴ ἑλληνικὴ οἰκογένεια. Κατανοοῦμε τὴν θέση σας καὶ ἐκτιμοῦμε βαθιὰ καὶ σεβόμεθα ἀπολύτως τὴν ἀποστολὴ σᾶς τὴν τόσο ἱερὴ καὶ τόσο καίρια. Ἔχετε καὶ σεῖς στὰ χέρια σᾶς ξανά, μετὰ τὰ παιδιά σας ποὺ ἀναθρέψατε, νέες ψυχές, τὰ πολυαγαπημένα σᾶς ἐγγόνια. Πόσο θαυμάσιο θὰ ἦταν ἄν, πέρα ἀπὸ τὶς καθημερινὲς βιοτικὲς εὐθύνες, πέρα ἀπὸ τὰ ἀπαραίτητά της μαγειρικῆς, τῶν ἀγορῶν, τῆς ἔνδυσης, τὴ ςφύλαξης κλπ., ἀξιοποιούσατε αὐτὸν τὸν χρόνο, αὐτὴν τὴν εὐκαιρία, γιὰ νὰ δώσετε στὰ παιδιὰ αὐτὸ ποὺ τόσο δύσκολα βρίσκουν σήμερα καὶ γιὰ τὸ ὁποῖο τόσο διψοῦν :τὴν ἀφήγηση, τὴν ἱστορία. Τὴν ἱστορία τῆς πίστης, τῆς πατρίδας, τὴν ἱστορία μὲ νόημα, μὲ πίστη, μὲ ἐλπίδα, μὲ ἡρωισμό, μὲ γενναιότητα, μὲ θυμοσοφία, μὲ ἁγνό, λαικό, παρήγορο ἀστεισμό. Τὴν ἀφήγηση ἐκείνη ποὺ θὰ συνδέσει καὶ σᾶς τοὺς ἴδιους μὲ τοὺς τόπους καταγωγῆς σας, μὲ τὶς ψυχὲς ἐκεῖνες ποὺ ἀφηγήθηκαν σὲ σᾶς, μὲ τὸ ἦθος, τὴν δύναμη, τὴν πίστη τους, ἀκόμα καὶ μὲ τὸν τρόπο ποὺ ἀφηγοῦνταν, μὲ τοὺς ἐπιτονισμοὺς τῆς φωνῆς τους. Οἱ ἀφηγήσεις αὐτὲς ποὺ θὰ ξαναζωντανέψετε, τὰ τραγούδια, τὰ ποιήματα ποὺ θὰ θυμηθεῖτε ἢ θὰ ἀντλήσετε ἀπὸ σημερινὰ μέσα θὰ δώσουν πρῶτα σὲ σᾶς τοὺς ἴδιους τὴν στήριξη καὶ τὴν δύναμη καὶ τὸ κουράγιο ποὺ ἔχετε ἀνάγκη γιὰ νὰ συνεχίσετε. Θὰ σᾶς θυμήσουν τὶς θυσίες τοῦ Γένους ποὺ κι ἐσεῖς καλεῖστε, ὅπως ὅλοι μας, νὰ συνεχίσετε, ἀκόμα κι ἂν τὸ μάτι τὸ δεξὶ δὲν βλέπει καλὰ ἢ ἡ μέση καὶ τὸ γόνατο σφάζουν Θὰ προσφέρετε δὲ ἀνεκτίμητη ὑπηρεσία στὰ λατρεμένα σας παιδάκια ποὺ πιέζονται καθημερινὰ ἀπὸ ἕνα πνεῦμα τόσο καταθλιπτικὸ καὶ τόσο ἀντιηρωικὸ ποὺ τὰ σπρώχνει σ’ ὅλων των εἰδῶν τὶς ἐκτροπές. Θὰ μάθουν τὰ παιδιὰ μέσα ἀπὸ τὶς ξαναζωντανεμένες δικές σας ἱστορίες, μέσα ἀπὸ τὴν δική σας ἀναστημένη φλέβα τοῦ λαικοῦ ἀφηγητῆ ποὺ μπορεῖ νὰ καλύφθηκε μὲ τὰ χρόνια ἀλλὰ εἶναι πάντα ἐκεῖ, νὰ εἶστε σίγουροι, πὼς ἡ πατρίδα πέρασε ἀπὸ πολλοὺς Γολγοθάδες ἀλλὰ ἄντεξε, πὼς ἡ ἐλπίδα δὲν πεθαίνει ποτὲ γιατί εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, πὼς δὲν πρέπει ποτὲ νὰ κιοτέψουμε, νὰ δειλιάσουμε μπροστὰ στὰ ἀπειλητικὰ κύμματα τοῦ κόσμου γιατί, ἂν ἔχουμε Ψυχὴ καὶ Χριστό, ὅπως ἔλεγε ὁ μεγάλος ἀφηγητὴς τῆς πίστεως καὶ τῆς πατρίδας, ὁ Πατροκοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, δὲν ἔχουμε τίποτα νὰ φοβηθοῦμε. Στὴν Ρωσία ποὺ πέρασε στὸν 20ο αἰώνα μέσα ἀπὸ τὶς πύλες τοῦ Ἅδου , τὴν Ἀνάσταση τὴν διακόνησαν ἀφοσιωμένα, ὅπως ὅλοι οἱ μεγάλοι Ρῶσοι συγγραφεῖς μαρτυροῦν, οἱ μπάμπουσκες, οἱ πιστὲς ἁπλὲς γιαγιάδες ποὺ δὲν τὸ ἔβαλαν κάτω μὲ τὴν δύναμη τοῦ Θεοῦ. Νὰ δώσουμε κι ἐμεῖς, μὲ τὸν δικό μας λόγο, μὲ τὴν δική μας πείρα, μὲ τὴν δική μας μνήμη στὰ παιδιὰ μᾶς τὴν καλὴ μαρτυρία τοῦ ποιητῆ: «Μὴν φοβηθεῖς αὐτὸν ποὺ στήριξε στὴν πίστη ἐπάνω τὴν ἐλπίδα. Τὸν εἶδα στὴν ζωὴ νὰ μάχεται, μὰ πάντα ἀνίκητον τὸν εἶδα».

Ὅλα τα παραπάνω, ἀγαπητοί, εἶναι οἱ λίγες σκέψεις ποὺ παραθέτουμε στὴν ἀγάπη σας ἐν σχέσει μὲ τὸν χρόνο ὡς εὐκαιρία ἀγωγῆς τῶν παιδιῶν μας. Ὅλα αὐτά, καὶ τόσα ἄλλα ἀκόμα ποὺ μπορεῖ κανεὶς νὰ προσθέσει, γιὰ νὰ προσεγγισθοῦν, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ καταστοῦν χρήσιμα στὴν πράξη καὶ ἐφαρμόσιμα μ’ ἕναν σύγχρονο καὶ ἀποτελεσματικὸ στὶς σημερινὲς συνθῆκες τρόπο, χρειάζονται ἀπὸ μέρους μας μιὰ πολὺ σημαντικὴ προυπόθεση: πνεῦμα θυσίας. Αὐτὸ συγκεφαλαιοῦται, ὅπως ἐτόνισε ὁ π. Ἀθανάσιος στὴν τελευταία σύναξη τοῦ προηγηθέντος κύκλου, στὸ νὰ ἐπιθυμοῦμε νὰ εὐαρεστήσουμε στὸν Θεὸ καὶ ὄχι νὰ εὐχαριστήσουμε τοὺς ἑαυτούς μας. Αὐτὴ εἶναι ἡ σημαντικότερη ἀλλὰ καὶ ἡ πιὸ σκληρὴ ἀλήθεια αὐτῆς τῆς ὁμιλίας. Καὶ τὴν λέω σκληρὴ γιατί ἐλέγχει πρῶτα ἐμένα τὴν ἴδια ποὺ τὴν ἐκστομίζω ἀλλὰ καὶ τὴν ὅλη ἐποχή μας ποὺ «κατασκευάζει» ἀνθρώπους φτιαγμένους νὰ ὑπηρετοῦν πρωτίστως τὴν ἄνεση καὶ τὰ πάθη τους. Οἱ μεγαλύτεροι ἐξ ἠμῶν ἔχουν κάποια πείρα καὶ γενικῆς σκληραγωγίας ἀλλὰ καὶ μιᾶς παλαιότερης κοινωνίας ποὺ γεννοῦσε τέτοια παραδείγματα καὶ τέτοιες θυσιαστικὲς μορφὲς καὶ καταστάσεις. Οἱ νεώτεροι, μεσόκοποι καὶ κάτω, μᾶλλον δυσκολευόμαστε πολιτισμικὰ ἀλλὰ καὶ ἐμπειρικὰ μ’ αὐτὸ τὸ κομμάτι, ἀναλόγως βέβαια καὶ μὲ τὴν ὅλη πνευματική μας καλλιέργεια. Τὰ ἀδύνατα ὅμως παρ’ ἀνθρώποις δυνατὰ παρὰ τῷ Θεῷ ἐστίν. Ἂν συνειδητοποιήσουμε τὸ δεινὸ σημεῖο στὸ ὁποῖο ὁδηγοῦνται τὰ πράγματα, ἂν καταλάβουμε κάπως τὶς σύγχρονες συνθῆκες καὶ τὸ πόση ἔμπνευση, ἐφευρετικότητα, στοχευμένη γνώση, πείρα, δημιουργικότητα καὶ κυρίως θεία φώτιση καὶ Χάρη ἀπαιτοῦνται γιὰ νὰ δομήσουμε ἱκανὲς ἀντιπροτάσεις γιὰ τὰ παιδιὰ μας σ’ ἕνα κυκεώνα προκλήσεων, ἂν κατανοήσουμε πόσο βαθιὰ ὑστεροῦμε καὶ πόσο ἀδύναμοι εἴμαστε μόνοι μας, ἂν ὄντως τελικά μᾶς ταπεινώσουν ὅλες αὐτὲς οἱ καταστάσεις καὶ μᾶς στρέψουν στὴν ἐμπιστοσύνη, στὴν πραγματικὴ προσευχή, στὴν ἀληθινὴ μετάνοια, στὴν ἐκζήτηση ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ τοῦ πνεύματος θυσίας ἀλλὰ καὶ ὅλων των δωρεῶν ποὺ ἀπαιτοῦνται γιὰ νὰ ἀντεπεξέλθουμε, τότε ὁ Θεὸς μᾶς εἶναι δυνατὸς νὰ μεταβάλει τὴν ἀδυναμία μας σὲ δύναμη, τὴν ὀλιγοπιστία μας σὲ πίστη, τὴν ἀμέλειά μας σὲ ἐγρήγορση, τὴν ἀγνωσία μας σὲ γνώση καὶ θεῖο φωτισμό, ὥστε νὰ βλέπουμε ποὺ περιπατοῦμε καὶ τί ποιήσωμεν. Ἀμήν, γένοιτο, δὶ’ εὐχῶν τῶν πατέρων, τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος καὶ ὅλων των Ἁγίων καὶ τῆς Παναγίας μας.

Σᾶς εὐχαριστῶ πολὺ

      ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ως εκπαιδευτικοί λειτουργοί, εξ’ ορισμού ευαίσθητοι και καθ’ ύλην αρμόδιοι σε θέματα γλώσσας, ιστορίας, πολιτισμικών καταβολών και αγωγής των νέων, αισθανόμαστε την ανάγκη και την υποχρέωση να υψώσουμε φωνή διαμαρτυρίας απέναντι σε όσα δυστυχώς τεκταίνονται στην πατρίδα μας από δεκαετιών και ιδίως επ’ εσχάτων. Έχοντας ως οδηγό μας την γνωστή ρήση ότι «ο σιωπών δοκεί συναινείν», επιθυμούμε να καταστήσουμε γνωστά τα εξής:

1.    Αρνούμαστε και καταγγέλλουμε δημόσια την από δεκαετιών εκπτώχυνση και τον ακρωτηριασμό της ελληνικής γλώσσας διά πλείστων όσων «μεθοδεύσεων», με προεξάρχουσα την εν έτει 198  επιβολή, άνευ της γνώμης του ελληνικού λαού και των αρμοδίων επιστημόνων, του «μονοτονικού συστήματος», που επεσώρευσε, σύμφωνα και με πλήθος ερευνών, τόνους δεινής απαιδευσίας επί των κεφαλών της νέας γενιάς και συνεχίζει να παράγει, πέραν του «ατονικού» μοντέλου και των «παραπλεύρων» μαθησιακών δυσκολιών, και γενιές μισοεγγραμμάτων, έως και φιλολόγων…

2.    Καταγγέλλουμε δημόσια την ανερυθρίαστη προπαγάνδα αποδόμησης της ταυτότητας του ελληνικού έθνους, των ανείπωτων δεινών του, την προσπάθεια αποχαρακτηρισμού των γενοκτονιών που έγιναν εις βάρος του, την προσβολή της ιστορικής μνήμης και της εθνικής μας συνείδησης, την κατασυκοφάντηση του έθνους μας.

3.. Αρνούμαστε και καταγγέλλουμε δημόσια την απαξίωση του μαθήματος των θρησκευτικών και την μετατροπή του σε  ένα θρησκειολογικό συμπίλημα, δήθεν ανεξίθρησκο, επιτείνον και βαθύνον την υπαρξιακή σύγχυση των νέων. Και όλα αυτά σε μια Ευρώπη που στην πλειοψηφία της διδάσκει ομολογιακά το μάθημα…

4. Καταγγέλλουμε δημόσια πλείστα όσα βιβλία όλων των βαθμίδων της Εκπαίδευσης και ιδίως τα βιβλία της Γλώσσας και της Ιστορίας, τα οποία απέρριψαν τους κλασσικούς συγγραφείς, υιοθέτησαν λεξιλόγιο 500 λέξεων, εκμαυλίζουν τους νέους με πλείστες όσες απρέπειες, ευτελίζουν και ειρωνεύονται τις εθνικές εορτές, χαρακτηρίζουν το φρικτό παιδομάζωμα των Οθωμανών ως «πρωτότυπη μέθοδο στρατολόγησης» και εν γένει ασεβούν βάναυσα στο εθνικό, θρησκευτικό και γλωσσικό αισθητήριο των Ελλήνων.

5. Αρνούμαστε και καταγγέλλουμε δημόσια την συστηματική προσπάθεια αλλοίωσης του παραδοσιακού πολιτισμικού και οντολογικού κριτηρίου της κοινωνίας μας με την κατασυκοφάντηση του ως δήθεν συντηρητικού και «ρατσιστικού» (!) και την προώθηση πλείστων όσων αντισυνταγματικών και νομικώς διάτρητων ρυθμίσεων αντιστρατευομένων την πνευματική ακεραιότητα των νέων και της κοινωνίας μας και πληττόντων καίρια τον ιερό θεσμό της οικογένειας.

6. Αρνούμαστε και καταγγέλλουμε δημόσια την βίαιη φτωχοποίηση της πατρίδας μας από ξένους και εγχώριους, τον παγκόσμιο άδικο διασυρμό της, την ατιμωρησία των υπευθύνων. Καταγγέλλουμε την οικονομική γενοκτονία εις βάρος των ελληνικών οικογενειών και δη των ηρωικών πολυτέκνων, εις τρόπον ώστε να δοθεί και το ύστατο δημογραφικό χτύπημα στο ημιθανές έθνος.

7. Καταγγέλλουμε την βίαιη και μεθοδευμένη πληθυσμιακή αλλοίωση της χώρας με πρώτα θύματα τους εξαπατηθέντες δυστυχείς και κινδυνεύοντες μετανάστες, προς εξυπηρέτησιν πολύπλοκων διεθνών συμφερόντων υποθαλπόντων και τους τρομερούς πολέμους, προς άγραν ψήφων και άλλων ωφελημάτων. Δηλώνουμε δε, πέραν τούτου. αλληλέγγυοι προς κάθε χειμαζόμενο άνθρωπο ανεξαρτήτως εθνικότητος και θρησκεύματος και ιδιαιτέρως προς τα αθώα και μαρτυρικά παιδιά.

8. Καταγγέλλουμε δημόσια την οργουελικής και ολοκληρωτικής καταγωγής αντινοηματοδότηση του πολιτικού και δημόσιου λόγου και ήθους, κατά την οποία τα ατίμητα ΟΧΙ του ελληνικού λαού μεταβάλλονται σε εκβιαστικού τύπου κίβδηλα «όχι» και αμήχανα, παραπλανημένα ή εκπωλημένα «ναι», τα οποία ούτως ή άλλως δεν λαμβάνονται υπόψην και γίνονται αντικείμενα ωμής εκμετάλλευσης και διαστρέβλωσηςαπό την μηχανορράφο εγχώρια και διεθνή εξουσία. Αυτό ονομάζεται εκπόρνευση και κιβδηλοποίηση της ελληνικής αντιστασιακής συνείδησης και σηματοτοδοτεί το πέρασμα σ’ ένα χώρο πλήρους εξαπάτησης.

9. Ανησυχούμε βάσιμα ότι, με την επικράτηση μιας φασιστικού τύπου «πολιτικής ορθότητας» και με την κατασυκοφάντηση κάθε διαφορετικής, ανένταχτης και ελεύθερης, δημοκρατικής φωνής ως «ρατσιστικής», «εθνικιστικής», «φασιστικής», «χρυσαυγίτικης» κατά τα εγχώρια και πάει λέγοντας, εισερχόμαστε σ’ ένα πλαίσιο «προοδευτικού» ολοκληρωτισμού, όπου ο «μη πολιτικά ορθός» θα είναι πλέον ο εχθρός και ο στοχοποιημένος.

10. Τέλος, απαιτούμε μετ’ επιτάσεως από την ελληνική κυβέρνηση και τα αρμόδια υπουργεία σεβασμό στην πίστη, στην ιστορία, στις παραδόσεις και στις πολιτισμικές καταβολές του ελληνικού λαού. Όσον αφορά στην εκπαίδευση, απαιτούμε την εφαρμογή του άρθρου 16 παράγραφος 2 του ισχύοντος Συντάγματος, του ανωτέρου νόμου του κράτους («Η παιδεία έχει ως κύρια αποστολή της την ανάπτυξη της  εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης των Ελλήνων») το οποίο, όπως και όλο το Σύνταγμα της Ελλάδος, τόσο προκλητικά καταπατείται εκ συστήματος εδώ και χρόνια και με τις τελευταίες δηλώσεις αρμοδίων προσώπων περί δήθεν «εθνομέτρων» στην ήδη αφελληνισμένη Παιδεία και λοιπών άλλων. Δηλώνουμε ως επιστήμονες πάντα ανοιχτοί και θιασώτες της αδέσμευτης επιστημονικής έρευνας, αλλά πλήρως αρνητικοί στην επιστημονικοφανή προπαγάνδα, έμπλεοι σεβασμού προς κάθε μειονότητα εν τω ελλαδικώ χώρω στα πλαίσια της συνταγματικής νομιμότητας, αλλά αρνούμενοι κατ’ απόλυτο τρόπο να καταστούμε βιαίως και εντέχνως εθνική, θρησκευτική και πολιτισμική μειονότητα στην ίδια μας την πατρίδα.

11. Τέλος, δηλώνουμε δημόσια ότι, εφόσον το κατ’ επίφασιν  εν ισχύι και στην πράξη διαρκώς καταπατούμενο Σύνταγμα της Ελλάδος στο οποίο ως Έλληνες πολίτες και ως εκπαιδευτικοί λειτουργοί οφείλουμε υπακοή, αναφέρει στην τελευταία του παράγραφο ότι « η τήρησή του επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων», δηλώνουμε ευθαρσώς προς όλους ότι θα αγωνισθούμε με νηφαλιότητα και σθένος, μέσα και έξω από τις σχολικές τάξεις, μετερχόμενοι κάθε νόμιμο, πνευματικό και δημοκρατικό μέσο, προκειμένου να τηρηθεί όπως επιβάλλεταιτο Ελληνικό Σύνταγμα και η χώρα μας να αναστηθεί κατά πάσαν έννοιαν.

                    Εκπαιδευτικοί όλης της Ελλάδος

ΛΟΓΟΣ 25^Ης ΜΑΡΤΙΟΥ

Κ΄ριε Δ/ντά, κύριοι υποδ/νταί, αγαπητοί συνάδελφοι, κυρίες και κύριοι, αγαπητά μας παιδιά

Κατ’ αρχάς, επιθυμούμε να ευχαριστήσουμε ολόψυχα όλους τους συντελεστές της γιορτής μας, τους εκλεκτούς συναδέλφους, τα αγαπημένα μας παιδιά που κατέθεσαν το πλήρωμα του φιλότιμου και των ευγενών καταβολών τους και εξαιρέτως τις μαθήτριες-ές της γ λυκείου που διέθεσαν από το υστέρημα του χρόνου τους, και από το περίσσευμα της αρχοντιάς τους. Τέλος, ευχαριστούμε και όλους εσάς που τιμάτε την εθνική μας εορτή. Μεγαλύτερη διάρκεια μιας γιορτής σημαίνει πιθανόν λίγο περισσότερη κούραση για τον θεατή, σημαίνει όμως και γενναιοδωρία καρδιάς, μόχθου και αγαθών προθέσεων των παιδιών μας,. Ελπίζουμε και στη δική σας γενναιόδωρη υπομονή, μετοχή και αγάπη.

Θα μου επιτρέψετε τρία μόνο σύντομα σχόλια:

Πρώτον:Η 25^η Μαρτίου είναι για μας τους έλληνες η μήτρα κάθε επανάστασης.. Είναι η συναίρεση του πνευματικού και ιστορικού μας γονιδιώματος. Η απόφαση της Φιλικής εταιρείας, αδιαμφισβήτητη ακόμα και από τους λεγόμενους αποδομητές ιστορικούς, ήταν η επανάσταση να συνδεθεί με  το πνευματικό γεγονός της εορτής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, εορτής οροσήμου για τον έλληνα ραγιά και για κάθε χριστιανό. Η προσπάθεια να ωραιοποηθεί η βάρβαρη τουρκοκρατία και να εμφανιστούν ως ανύπαρκτα τα δεινά λαού και κλήρου(βίαιοι εξισλαμισμοί, πανβαλκανικό παιδομάζωμα, νέφος νεομαρτύρων κλπ), καθώς και η αμφισβήτηση της συνέχειας του Ελληνισμού, προσκρούει μετωπικά σε αδιάσειστες ιστορικές μαρτυρίες, στα επίσημα ανακοινωθέντα των Εθνοσυνελεύσεων, στα κείμενα των Συνταγμάτων, καθώς και στα κείμενα των ίδιων των αγωνιστών. . Υπάρχει αρραγής και απολύτως συνειδητοποημένη εκ μέρους των αγωνιστών ιστορική συνέχεια του Ελληνισμού, καθώς και 80 επαναστατικά κινήματα προ του 1821, πολλά δε προ της γαλλικής Επαναστάσεως. Οι δε έλληνες έκαναν την επανάσταση υπέρ πίστεως και πατρίδος, όπως σε όλα τα επίσημα κείμενα και αποφάσεις τους διατρανώνουν και όπως το πράττει γνήσια και η απλή πέννα των αγωνιστών.

Δεύτερον: Η διαφύλαξη της εθνικής ιδιομορφίας, της συλλογικής ταυτότητας είναι όρος επιβίωσης για έναν λαό. Όπως η έννοια του προσώπου είναι ιερή, εξίσου ιερή είναι και η  εθνική φυσιογνωμία, νοουμένη και ως η ουσιαστικότερη διασφάλιση της δημιουργικής σχέσης των λαών. Η εποχή μας, βάναυσα εικονοκλαστική  και η πρόσφατη αποδομητική εμπειρία γλώσσας, πίστης και συλλογικής μνήμης στον τόπο μας είναι η ρίζα της οδυνηρής σημερινής κατάστασης που όλοι βιώνουμε.

Τρίτον: Η ενότητα όλων μας, η σύμπνοια, η αλληλοβοήθεια, η απομάκρυνση από πάσης φύσεως διχαστικές ιδεοληψίες είναι σήμερα απόλυτη ανάγκη. Ας προσηλωθούμε στα θετικά μας σημεία, στις αρετές μας ως λαού που είναι πάμπολλες. Ας τις αξιοποιήσουμε με τον πλέον σύγχρονο και παραγωγικό τρόπο. Ας απαντήσουμε με τον τρόπο που αρμόζει στη δημοκρατία στα πάσης φύσεως κατεστημένα που πλήγωσαν και πληγώνουν ανερυθρίαστα τον τόπο μας. Παρά τα όσα ασφυκτικά, συμβαίνουν, εμείς πιστεύουμε στην καλή μαγιά που θα ζυμώσει όλη τη ζύμη. Πιστεύουμε στις φανερές και λανθάνουσες δυνάμεις αυτού του τόπου, στις μυστικές πηγές και τα υπόγεια ρεύματα που τον αρδεύουν. Αξίζει να αφιερώσουμε όλες μας τις δυνάμεις σ’ ένα τέτοιο σκοπό, να ξανααγαπήσουμε, να ανακαλύψουμε εκ νέου την γλώσσα, την παράδοση, την ιστορία μας, τους αγώνες μας για την ελευθερία, τον ίδιο μας τον εαυτό πρώτα εμείς κι ύστερα , όσο πιο γνήσια, πιο σύγχρονα, πιο ποιητικά μπορούμε, να τα προσφέρουμε στα παιδιά μας. Αυτό θα είναι και το μεγαλύτερο άνοιγμά μας στην οικουμενικότητα, εφόσον δεν νοείται σχέση άνευ υπάρξεως εαυτού, καθώς και η μεγαλύτερη αντίσταση σε όσους επιμένουν να μας βλέπουν ως νούμερα και ως εξαθλιωμένο και ομογενοποιημένο εργατικό δυναμικό.  Αυτό θα είναι δε και το καλύτερο μνημόσυνο του Ιωάννη Ιακώβου Μάγερ και των λοιπών φιλελλήνων που έχυσαν το αίμα τους για την ελληνική ανεξαρτησία, καθώς και η ορθότερη  κατάφαση στη χειρονομία των συγχρόνων φιλέλλήνων που παίρνουν συμβολικά την ελληνική υπηκοότητα εις ένδειξιν αλληλεγγύης προς τον χειμαζόμενο λαό μας.

 «Αδελφοί, μικρά ζύμη όλον το φύραμα ζυμοί. Εκκαθάρατε ουν την παλαιάν ζύμην…ώστε εορτάσωμεν μη εν ζύμη πονηρίας, αλλ’ εν αζύμοις ειλικρινείας και αληθείας»

Σας ευχαριστώ.

ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΛΙΜΟΥ

ΛΌΓΟΣ ΕΟΡΤΗΣ 28^ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

Κύριε Διευθυντά, κύριοι συνάδελφοι, κυρίες και κύριοι, αγαπητά μας παιδιά,

Η Ελλάδα, όπως φάνηκε στο σύντομο μονοπάτι μνήμης που μόλις διατρέξαμε, βγήκε από την πολεμική περιπέτεια του Β Παγκοσμίου πολέμου πλήρως κατεστραμμένη δημογραφικά, οικονομικά, από πλευράς πασών  των υποδομών, και κάθε τομέα παραγωγής. Οι φοβεροί Ναζί, αποχωρώντας από τον τόπο μας, εφρόντιζαν να καταστρέφουν και ό,τι τελευταίο είχε απομείνει όρθιο, σε μια ακόμα εκδήλωση της απανθρωπίας τους, στην οποία δυστυχώς τους συναγωνίστηκαν και οι άλλοι κατακτητές, Βούλγαροι και Ιταλοί.

Η Ελλάδα ήταν, όπως βλέπουμε, η μόνη χώρα που αντιμετώπισε ταυτοχρόνως τέσσερις στρατούς, η χώρα που έχει να επιδείξει 219 ημέρες αντίστασης στο φασισμό, έναντι της Νορβηγίας των 61 ημερών, της Γαλλίας των 43 ή της Τσεχοσλοβακίας, του Λουξεμβούργου ή της Δανίας των 0 ημερών. Η Ελλάδα έχασε το 10 τοις εκατό του πληθυσμού της, με επόμενο ποσοστό το 2,8 τοις εκατό της Σοβιετικής ΄Ένωσης.  Άπας ο τότε κόσμος, συμπεριλαμβανομένων και των αντιπάλων και του ιδίου του Χίτλερ, εμίλησαν με λόγια διθυραμβικά για την μικρή αυτή χώρα και τον Αγώνα της, άσχετα εάν κατά τη Συνθήκη των Παρισίων του 1947 τραγικά και άδικα της συμπεριεφέρθησαν.

Αγαπητοί φίλοι,

Διερωτάται κανείς ευλόγως: γιατί ουδέποτε η Ελλάδα απεζημιώθη για τα τρομερά ναζιστικά εγκλήματα που έλαβαν χώρα στο έδαφός της; Mιλάμε για δεδικασμένα χρέη τεράστιου ύψους από τον Α Παγκόσμιο ακόμη πόλεμο και για κολοσσιαία ποσά που επεδίκασαν οι Σύμμαχοι και τα διεθνή και εθνικά δικαστήρια έως σήμερα. Γιατί παρουσιαζόμαστε ως τα εξουθενήματα της Ευρώπης, τη στιγμή που πάνω στα δικά μας ολοκαυτώματα και στο δικό μας θρήνο θεμελιώθηκαν οι πανίσχυρες τράπεζες που τώρα μας εκβιάζουν; Γιατί ουδείς υψώνει τη φωνή του να υπερασπιστεί σε διάλογο ιστορικών επιχειρημάτων μια χώρα που ξαναχτίστηκε εκ του μηδενός μετά το Β’Παγκόσμιο πόλεμο, έχοντας καταβάλει τραγικά μεγαλύτερο μερίδιο στην εκατόμβη των συμμάχων; Πώς ανεχόμαστε να δυσφημείται και να ταπεινώνεται διεθνώς ένας λαός υπερήφανος, με ιστορία που όλοι ζηλεύουν και παράδοση ικανή να θρέψει γενεές γενεών; Ποια εκ των κρατών που αυτή τη στιγμή μας ελέγχουν δέχονται τις πιέσεις που δεχόμαστε εμείς ως κυρίαρχο κράτος στα σύνορά μας, στη γλώσσα μας και στην ιστορία μας πανταχόθεν;

Κυρίες και κύριοι,

Είναι καιρός πια να συνειδητοποιήσουμε ότι η χρεωκοπία της εθνικής αξιοπρέπειας, ιστορίας και μνήμης που χρόνια επιχειρήθηκε ποικιλοτρόπως στη χώρα μας επισύρει κάθε άλλου είδους χρεωκοπία. Ναι, το πρόβλημα είναι παγκόσμιο, είναι πρόβλημα των λαών, ο κάθε όμως λαός έχει την ιδιοπροσωπία του που είναι ιερή και διαφυλακτέα. Είναι καιρός να ξανακάνουμε τη χώρα αυτή πατρίδα μας, τον συμπολίτη μας συνάνθρωπο, την ιστορία της προσωπική μας ιστορία, τη συμφορά της δική μας. Να ενωθούμε με γνησιότητα, ειλικρίνεια, ομοψυχία για τη σωτηρία της χώρας μας αναζητώντας νέες συλλογικότητες, νέο λόγο, νέα δημιουργική έκφραση στην οδύνη και την αγανάκτησή μας, αφήνοντας στην άκρη ιδεολογικές και λοιπές αγκυλώσεις που τόσο μας ταλαιπώρησαν και μας ταλαιπωρούν. Συνηθίζεται να λέμε, ας μιμηθούμε τους αγωνιστές του ΄40. Είναι δύσκολο. Όχι γιατί αυτοί ήταν γεννημένοι ήρωες, αλλά γιατί ήταν πιο συνηθισμένοι από εμάς στον κόπο και την αυθυπέρβαση. Και γιατί γνώριζαν να υψώνουν συχνότερα τα μάτια προς τον ουρανό. Μπορούμε όμως να μαθητεύσουμε στο παράδειγμά τους. Να αξιοποιήσουμε το λεγόμενο «προνόμιο  της απογνώσεως».

Είμαστε κάτι πολύ περισσότερο από «αριθμούς» και «κουρέματα». Είμαστε «λαός με παλικαρίσια μνήμη»(Γ.Σεφέρης) και με βαθιά και απροσδιόριστα κοιτάσματα δυνάμεων. Όσο κι αν διατυμπανίζεται το αντίθετο, δεν φθάσαμε ακόμα στη δωδεκάτη ώρα. Ναι, « η Ελλάδα είναι το σύμβολο της βασανισμένης ματωμένης, αλλά  ζωντανής Ευρώπης», όπως ειπώθηκε το 1941.(Α. Schumann, μετέπειτα υπουργός εξωτερικών Γαλλίας). Όχι της Ευρώπης των τραπεζών και της διεθνούς τοκογλυφίας, αλλά της Ευρώπης της οικογένειας των λαών. Είμαστε ζωντανοί και τα χτυπήματα μας ζωντανεύουν έτι πλέον. Μας οδηγούν σε αλλαγή, σε γνήσια αυτοκριτική, σε νέες συλλογικότητες, σε ανέλπιστο θάρρος, σε βέβαιη ελπίδα. Ενώνουμε τη φωνή μας με αυτή των συμπατριωτών μας και κάθε αγωνιζόμενου εντίμως λαού και κάνουμε έκκληση στην υπεύθυνη ηγεσία της χώρας μας να δώσει λύσεις στα προβλήματα τέτοιες που δεν θα προσβάλλουν το εθνικό μας φιλότιμο και θα διασφαλίζουν τη διεθνή θέση της Ελλάδας που πολλά προσέφερε και πολλά της χρωστούν υλικά και ηθικά. Το ελεύθερο «ΟΧΙ» των πατεράδων και των παππούδων μας, η σημερινή όντως γιορτή, ας κινητοποιήσει τις συνειδήσεις μας, ας αναστήσει  τη βούλησή μας, ας ενώσει όλους μας για να υπερασπιστούμε μέχρις εσχάτων την ελευθερία μας, την αξιοπρέπειά μας, την ταυτότητά μας, τα όρια των αντοχών μας, την ίδια μας την ύπαρξη.

Θέλουμε ν’ αφιερώσουμε τη γιορτή αυτή στους δικούς μας ανθρώπους που έζησαν και πολέμησαν το ’40, σ’ όσους έφυγαν και σ’ όσους είναι ακόμα κοντά μας.

                                                                                                                                        Σας ευχαριστούμε

                                ΛΟΓΟΣ 25^Η 2014-03-22

Κύριε Δ/ντά, κύριε Υποδιευθυντά, αγαπητοί συνάδελφοι και γονείς, αγαπητά μας παιδιά,

Ένα μικρό μόνο σχόλιο

Τον Ιούνιο του1827 ο Ιμπραήμ Πασάς, καίγοντας και αφανίζοντας όλη την Πελοπόννησο, φτάνει και μπροστά στην παλαίφατο και Ιστορική Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου με την θαυματουργό εικόνα της Παναγίας, έργο του ΕυαγγελιστούΛουκά  .Μαζί με τους 15.000 τουρκοαιγυπτίoυς ,την Μονή απειλούν και λίγοι προσκυνημένοι Έλληνες  με τον περιβόητο Νενέκο. Οι μοναχοί έχουν οχυρώσει την Μονή πατώντας στο δύσβατο και βραχώδες του τόπου. Τους πολιορκούμενους ενισχύουν μερικές εκατοντάδες ανδρών του Nικολάου Πετμεζά και ο λόγιος Φωτάκος Χρυσανθόπουλος, υπασπιστής του Κολοκοτρώνη, γνωστός από τα Απομνημονεύματά του.  Υπενθυμίζω την Τουρκική δύναμη: 15.000 και άνω έναντι κάποιων εκατοντάδων.  Ο Ιμπραήμ ζητά την παράδοση της Μονής. Θα διαβάσω ατόφια  την δεύτερη απάντηση του ηγουμένου της Μονής του Μεγάλου Σπηλαίου στους απεσταλμένους του Ιμπραήμ:

Υψηλότατε αρχηγέ των Οθωμανικών αρμάτων χαίρε,

Ελάβομεν το γράμμα σου και είδομεν τα όσα γράφεις. Ηξεύρομεν πως είσαι εις τον κάμπον των Καλαβρύτων πολλάς ημέρας και ότι έχεις όλα τα μέσα του πολέμου. Ημείς δια να προσκυνήσωμεν είναι αδύνατον, διότι είμεθα ορκισμένοι εις την πίστη μας, ή να ελευθερωθώμεν ή να αποθάνωμεν πολεμούντες, και κατά το αϊνί (πίστη) μας,  δεν γίνεται να χαλάσει ο ιερός όρκος της πατρίδος μας. Σας συμβουλεύομεν, όμως, να υπάγεις να πολεμήσεις σε άλλα μέρη, διότι αν  έρθεις εδώ να μας πολεμήσεις και μας νικήσεις, δεν είναι μεγάλον κακόν, διότι θα νικήσεις παπάδες. Αν όμως νικηθείς, το οποίον ελπίζομεν άφευκτα με τη δύναμη του Θεού, διότι έχομεν και θέση δυνατή, και θα είναι εντροπή σου και τότε οι Έλληνες θα εγκαρδιωθούν και θα σε κυνηγούν πανταχού. Ταύτα σε συμβουλεύομεν και ημείς, κάμε ως γνωστικός το συμφέρον σου. Έχομεν και γράμματα από την βουλή και αρχιστράτηγον Θεόδωρον Κολοκοτρώνην, ότι εις πάσαν περίπτωσιν πολλήν βοήθειαν θα μας στείλει, παλληκάρια και τροφάς, και ότι ή θα ελευθερωθώμεν τάχιστα ή θα αποθάνωμεν κατά τον ιερόν όρκον της Πατρίδος μας.

ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ ο Ηγούμενος

Και οι συν εμοί παπάδες και καλόγεροι

Την 22αν Ιουνίου 1827, Μέγα Σπήλαιον

Η μάχη έγινε μετά από δύο ημέρες, στις 24 Ιουνίου 1827και δίπλα στους Έλληνες ενόπλους πολέμησαν 100 μοναχοί που έβγαλαν τα ράσα και φόρεσαν φουστανέλλες. Ο Ιμπραήμ ηττήθηκε και έχασε πολλούς άνδρες.  Οι Τούρκοι, όπως σημειώνει ο Φωτάκος «αισθάνθηκαν καλογερικό πόλεμο». Διά την ιστορία δε, σημειώνω πως οι περισσότεροι ορθόδοξοι μοναχοί των Ιερών Μονών της πατρίδας μας σκοτώθηκαν σε μάχες κατά του κατακτητού  στην Επανάσταση του 21. Ένα δε από τα πρώτα έργα των Βαυαρών και της Αντιβασιλείας ήταν με διάταγμα να κλείσουν όλες τις Μονές που είχαν κάτω από έξι μοναχούς, να τις λεηλατήσουν με τον πλέον ανίερο τρόπο και να εξαναγκάσουν όσους μοναχούς και μοναχές «περίσσευαν» σε εξευτελισμό.και πείνα ..

Η απάντηση των Μεγαλοσπηλαιωτών μοναχών στον Ιμπραήμ, το γραπτό αυτό μνημείο αποφασιστικότητας ,αξιοπρέπειας και ευψυχίας δεν χρειάζεται κανέναν περαιτέρω σχολιασμό. Νομίζω δε ότι πολλά μπορεί να διδάξει για την ιστορία του τόπου μας, το ήθος και  τη διαχρονική συνέχεια του ελληνισμού.

Επιτρέψτε μου, τέλος, να αφιερώσω την μικρή γιορτή μας σε όλους εκείνους που στο κύλισμα του χρόνου αγάπησαν τους ήρωες, τους ανθρώπους του 21. Σ’ εκείνους που πόνεσαν με τα βάσανα και τις υπαρξιακές τους ήττες, αλλά και χάρηκαν με την καρδιά τους και ανέπνευσαν τον ελεύθερο, αναστάσιμο αέρα των υπαρξιακών τους θριάμβων.

Χρόνια Πολλά σε όλους ,

Σας ευχαριστούμε πολύ

Καλή σας μέρα και χρόνια πολλά!

Σας ευχαριστούμε θερμά και πάλι για την παρουσία σας στην γιορτή μας! Ευχαριστούμε και χαιρετούμε  με αγάπη, πολλή εκτίμηση και βαθύ σεβασμό τον καθένα προσωπικά από εσάς που  είστε σήμερα κοντά μας, αποδεικνύοντας  ότι γνήσια αισθάνεσθε,  ότι δεν ξεχνάτε, ότι ανήκετε και σεις , όπως λέει  ο τραγουδοποιός, στην Ελλάδα που αντιστέκεται, στην Ελλάδα που επιμένει. Επιτρέψτε μας, πριν αρχίσει το κυρίως μέρος της γιορτής  μας, να μοιραστούμε μαζί σας κάποιες σκέψεις που αντλούνται από το τεράστιο ειδικό βάρος της σημερινής εθνικής επετείου:

Η Ελλάδα υπήρξε η χὠρα με την πιο βαριά συμμετοχήπολέμησε κατά τον Β Παγκόσμιο πόλεμο με τέσσερις στρατούς. Υπέστη τριπλή κατοχή, γερμανική, ιταλική και βουλγαρική,(εικόνα) κατά την διάρκεια της οποίας ο Άξονας προσπάθησε, κυρίως με τον λεγόμενο οικονομικό πόλεμο, την φοβερή συνακόλουθη πείνα και την αχρήστευση όλων των υποδομών, όχι απλά να πλήξει, αλλά να εξαφανίσει τον ελληνισμό, με την προσφιλή του τακτική που εφάρμοσε κατ’ εξοχήν και κατά άλλων εθνοτήτων και μειονοτήτων.  Θυμίζουμε , για όσους δεν το γνωρίζουν.ότι η βουλγαρική κατοχή στην Μακεδονία και Θράκη, τρίτη στην σειρά, υπήρξε εξίσου απηνής και φρικτή με αυτή των ναζί, με χιλιάδες ομαδικές εκτελέσεις-θυμίζουμε ενδεικτικά το Δοξάτο της Δράμας, παράλληλο των Καλαβρύτων και του Διστόμου-, σκληρή πείνα, κάθε λογής βιαιοπραγία κατά του  πληθυσμού και ιδίως των αδύναμων ομάδων του, με  σκληρές μεθοδεύσεις πλήρους βουλγαροποίησης του ελληνικού στοιχείου, μέχρι και απάγόρευση ομιλίας της ελληνικής γλώσσας στην Μακεδονία και την Θράκη! Παρά ταύτα οι Έλληνες πατεράδες και παππούδες μας αντιστάθηκαν στην εισβολή του Μουσολίνι, στην γερμανική επίθεση, στο εφιαλτικό τριπλό μέτωπο της Κατοχής και όχι απλά επιβίωσαν ως έθνος ιστορικά, αλλά άφησαν λαμπρή παρακαταθήκη θάρρους , παντοειδούς αντοχής, ανθρωπιάς, ελπίδας. Πώς το κατόρθωσαν αυτό; Mε την πίστη τους στα ιδανικά που η δική μας σημερινή κουλτούρα έχει εν πολλοίς αφορίσει. Με την ασκητική τους βιοτή και με την αγάπη και την προσφορά στο συνάνθρωπο, καρπούς ενός άλλου πολιτισμού.

Η 28^η Οκτωβρίου 1940 δεν είναι μια επέτειος με απλά ελληνική σημασία, κάτι που εμείς ως έλληνες εορτάζουμε γιατί έτσι βολεύει τον δικό μας εθνικισμό εντός ή εκτός εισαγωγικών, την δική μας θέαση των πραγμάτων . Ιστορικώς αναντίρρητα  η ελληνική αντίσταση στα βουνά της Πίνδου και στην Μακεδονία από τον Οκτώβριο του 1940 ως τον και τον Απρίλιο του 1941 έκρινε, σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Για να το πω με απλά λόγια, οι Έλληνες, αυτοί οι χιλιοβασανισμένοι φαντάροι του κρυοπαγήματος, της ψείρας, των κομμένων ποδιών καθώς και οι υπόλοιποι των μετόπισθεν και της σκληρής πραγματικότητας της κατοχής, των σαμποτάζ και της αντίστασης, η γενιά του 40,  εγλύτωσαν τον κόσμο από την επικράτηση του φασισμού, του ολοκληρωτισμού. Αυτή η νίκη, αυτή η αντίσταση επομένως δεν έχει απλώς ελληνική, αλλά οικουμενική σημασία. Ας σκεφτούμε μόνο τον κόσμο υπό χιτλερική κατοχή, γεύση της οποίας εμείς πήραμε επί τριετίαν και τότε θα καταλάβουμε. Υπό αυτό λοιπόν το πρίσμα θεώμενη η σημερινή επέτειος, αδυνατούμε να κατανοήσουμε γιατί  ενδεχομένως ατονεί στις συνειδήσεις  αρκετών νεοελλήνων και μάλιστα σε εποχή που τονίζεται τόσο η ανάγκη αντιμετώπισης  του παντοειδούς φασισμού και ρατσισμού. Δεν κατανοούμε το γιατί ορισμένες φορές πολεμούνται ανοιχτά ή παραδίδονται στην αδιαφορία  εθνικές επέτειοι σαν την σημερινή, με οικουμενική επαναλαμβάνουμε σημασία  και από την άλλη πλευρά εκφωνούνται ατελείωτοι φιλιππικοί κατά του φασισμού. Μήπως το συμπέρασμα είναι ότι ο φασισμός, όταν σου χτυπά την πόρτα με όλη του την βαρβαρότητα, αντιμετωπίζεται καλύτερα με τα λόγια και όχι στην πράξη, με τίμημα τεράστιο και βαρύ προσωπικό  κόστος όπως αυτό που πλήρωσαν οι αγωνιστές του ’40, oι πάπποι και πατέρες μας;

Αγαπητοί φίλοι,

Τιμὠντας την 28^η Οκτωβρίου 1940, δεν επιδιδόμαστε σε ακατάσχετο βερμπαλισμό, ούτε τιμούμε τον πόλεμο. Τιμούμε όμως και γεραίρουμε εκείνους που ήταν αναγκασμένοι, μπροστά στην ανελέητη απειλή και απροκάλυπτη επίθεση των όπλων, να προτάξουν άμυνα υπέρ βωμών και εστιών. Τιμούμε τους συμπατριώτες μας και όσους άλλους ανά τον κόσμο δεν παραδόθηκαν αμαχητί στον ολοκληρωτισμό. Κάποιοι γκρινιάζουν διαδικτυακώς  ότι τιμούμε οι Έλληνες την 28^η Οκτωβρίου του 40 κι όχι την 12 Οκτωβρίου του 44, ημέρα της απελευθερώσεως της Αθήνας, ως πράττουν, λένε,  λοιποί ευρωπαικοί λαοί. Απαντούμε  ότι την ημέρα αυτή, την 28^η Οκτωβρίου 1940, την ετίμησαν και την καθιέρωσαν πρώτοι οι ανάπηροι της Πίνδου, οι αληθινοί πρωταγωνιστές των γεγονότων,  με σιωπηρή σπαραξικάρδια  διαδήλωσή τους στον Άγνωστο Στρατιώτη στην πρώτη της επέτειο και αψηφώντας την γερμανική κατοχή, την 28^η Οκτωβρίου του 1941. Απαντούμε ότι ο κάθε λαός δικαιούται να τοποθετεί τις εθνικές του επετείους  μνήμης και τιμής εκεί που η δική του συνειδησιακή  δεξαμενή, η δική του καρδιά εκφράζεται καλύτερα και όχι όπου επιβάλλει ομοιογενώς το πολιτικώς ορθόν των Βρυξελών, της Βόννης ή όποιου άλλου .Και μια τέτοια μέρα είναι και θα είναι πάντα για τον Έλληνα η αυγή της 28^ης Οκτωβρίου του 40. Θυμίζουμε επίσης ότι άλλοι αντιστάθησαν και δικαιούνται να εορτάζουν την απαρχή της επικής αντιστάσεως τους, η οποία οδήγησε και στην απελευθέρωση -και όχι την απαρχή απλά  ενός πολέμου, όπως εμφανίζεται-και άλλοι παρέδοσαν τα στέμματά τους, τα κλειδιά τους, τα φρούριά τους  και γενικώς τα πάντα τους στους μοτοσυκλετιστές του  Χίτλερ και εορτάζουν βεβαίως την ημέρα της απελευθερώσεώς τους για την οποία θυσιάστηκαν άλλοι, τους οποίους σήμερα οι ίδιοι λοιδωρούν και περισφίγγουν. Απαντούμε τέλος ότι επέτειοι σαν την 28^η Οκτωβρίου υποδεικνύουν το μόνο ήθος που οδηγεί στην αληθινή απελευθέρωση αλλά και προφυλάσσει από την κάθε υποδούλωση: το πνεύμα της αντίστασης του ελεύθερου ανθρώπου κατά του ψεύδους και της βαρβαρότητας, το πνεύμα της ομοψυχίας και της ανθρωπιάς, το πνεύμα της πίστεως, του θάρρους και της ελπίδας.

Αγαπητοί φίλοι,

Σήμερον ημέρα εορτής!

Ας χαρούμε και ας εορτάσουμε με όλη μας την καρδιά την σημερινή ημέρα. Μας ανήκει, έστω αναξίως, αλλά ως κληρονομιά αγάπης. Την αγόρασαν πολύ ακριβά οι δικοί μας άνθρωποι. Ας διδαχτούμε πολλά απ’α υτήν, ας ταπεινωθούμε, ας σκύψουμε πολύ μπροστά της. Ας θυμηθούμε ακόμα και ας απαιτήσουμε προς πάσα κατεύθυνση να γίνει το ιερό χρέος ταφής των νεκρών μας που τα οστά τους  βρίσκονται ακόμα διάσπαρτα στις χαράδρες των βουνών. Ας διεκδικούμε πάντοτε, ανυποστόλως  και ανεξαρτήτως πολιτικών συγκυριών, τις επιδικασθείσες  πολεμικές αποζημιώσεις από την πλευρά των σφαγέων του Ελληνισμού.

Κυρίως όμως ας διεκδικούμε τον προσωπικό και συλλογικό επανεγκεντρισμό μας σ’εκείνο το ήθος και πνεύμα που μας έβγαλε από την σκλαβιά και εγγυάται και την σημερινή μας ανάσταση.

ΖΗΤΩ-ΑΣ ΖΕΙ ΠΑΝΤΑ ΣΤΙΣ ΚΑΡΔΙΕΣ ΜΑΣ-Η 28^Η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΤΟΥ 1940!